Een van de topstukken in de Griekse collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is een wapenrusting uit de tweede helft van de 4de eeuw v. Chr. Dankzij een genereuze financiële bijdrage kon het museum deze bijzondere uitrusting, die uniek is voor Nederland en de omringende landen, in 1998 aankopen. Voorwerpen als deze ontbreken in de grote archeologische collecties van Berlijn, Londen en Parijs.

Wapenrusting

De Griekse wapenrusting, die in de oudheid panoplie werd genoemd, bestaat uit een borstkuras, een helm met wangkleppen, fragmenten van een bronzen gordel en twee beenbeschermers. Het kuras is samengesteld uit een voor- en achterstuk die met een scharnierverbinding en pinnen om het lichaam werden vastgemaakt. Leren riemen die door ringen werden gehaald, gaven extra versteviging aan de verbinding. De onderbuik werd beschermd door de brede bronzen gordel.

Imponerende werking

De helm met verdikte richels was bedoeld om zwaardslagen het hoofd te bieden. De wangkleppen aan de helm, die onder de kin werden samengebonden, beschermden de zijkanten van het gezicht. De onderbenen werden beschermd door de beenbeschermers. Behalve als bescherming van het lichaam diende de uitrusting er ook voor om de tegenstander te imponeren.

Kuras

Het bronzen kuras is het meest imposante onderdeel van de wapenset. Op dit onderdeel zijn de spierpartijen op een monumentale manier weergegeven. Zowel aan de voor- als aan de achterkant zijn de spieren en andere anatomische details tot in de finesses uitgewerkt. De tepels zijn apart in rood koper uitgevoerd en liggen verzonken in het brons.

Voor een ruiter

Aan de onderkant loopt het kuras naar buiten toe uit, wat erop duidt dat het was gemaakt voor een ruiter. Ook in de scheenkappen zien we de lichaamsvorm terug, met name bij de kuiten, knieën en scheenbenen. De helm heeft gegraveerde lijnversieringen en aan de zijkant zijn nog resten te zien van buisjes waarin pluimen en veren konden worden gestoken. Oorspronkelijk moet de uitrusting een goudkleurig oppervlak hebben gehad.

Bronzen beeldhouwkunst

Het borstkuras stamt uit de Griekse periode van Zuid-Italië en is waarschijnlijk gemaakt in de belangrijke havenstad Tarente, het oude Taras. Borstkurassen als deze zijn belangrijke getuigen van de Griekse bronzen beeldhouwkunst, waarvan weinig bewaard is gebleven.

• Kijk voor (meer) afbeeldingen in de collectiezoeker op deze website