Achilles en Dionysos

Op deze Griekse vaas, een zogenoemde roodfigurige stamnos (een mengvat voor water en wijn), is een mythologische scène afgebeeld. Op de ene kant zien we Achilles, treurend om de dood van zijn beste vriend Patroclus op het slagveld bij Troje. De andere kant toont ons de wijngod Dionysus met enkele van zijn volgelingen, een sater en een maenade, een plezier makende nimf die hem vergezelt.

Etruskische liefhebbers

De vaas is omstreeks 480-470 v. Chr. gemaakt in het Griekse Attica en vervolgens geëxporteerd naar Etrurië. Daar is hij gevonden bij de stad Vulci. De Etrusken waren grote liefhebbers van Griekse vazen. In Etruskische graven zijn dan ook grote hoeveelheden van dit aardewerk aangetroffen. Bij de onderkant van de vaas is een rand met een meander (golflijn) te zien. Ook rond de hals en de lip zijn versieringsmotieven aangebracht. Rond de handvatten zijn fraaie gestileerde palmbladeren geschilderd.

Treurende Achilles

De mythologische scène is afkomstig uit de Ilias van Homerus: het moment waarop Achilles net heeft vernomen dat zijn vriend Patroclus is gesneuveld. Omdat Patroclus de wapenuitrusting droeg van zijn vriend, zagen de Trojanen hem aan voor Achilles. Daarom voelt Achilles zich verdrietig en schuldig over de dood van zijn vriend. Het doodsbericht wordt verteld door Achilles’ strijdmakker Antilochus, die links is afgebeeld, leunend op zijn stok.

Wraak

Achilles zit in zijn mantel gedoken op een klapstoeltje met een starende blik in zijn ogen. Achter hem staat zijn moeder, Thetis, met een helm in de hand, een onderdeel van zijn nieuwe wapenuitrusting die de god Hephaestus voor hem heeft gemaakt. Zijn oude uitrusting hebben de Trojanen meegenomen nadat ze Patroclus hadden gedood. Met zijn nieuwe wapens kan Achilles de strijd opnieuw aangaan om de dood van zijn vriend te wreken.

Achterkant vaas

Op de achterkant van de vaas staat de god Dionysus met een wijnrank en een kantharos, een wijnbeker, in zijn handen. Hij is gekleed in een lang gewaad met een mantel eroverheen. Achter hem staat de sater met een kaal hoofd, een stompe neus en een paardenstaart. De nimf van de god loopt voor hem uit. Zij heeft een wijnrank in haar hand en op haar hoofd balanceert een grote mand of doos.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen