Onder ons | het project
ALGEMENE INFORMATIE | Veel archeologische vondsten zijn in de afgelopen twee eeuwen bij het Rijksmuseum van Oudheden in de rijkscollectie ondergebracht en vormen onderdeel van het nationale archeologische verhaal. Maar als lokaal erfgoed zijn die voorwerpen even zo belangrijk en bijzonder betekenisvol. Het Onder ons-project zorgt ervoor dat de nationale collectie voor en door het hele land kan worden bewonderd. Met Onder ons brengt het Rijksmuseum van Oudheden tussen 2023 en 2027 tien tentoonstellingen naar tien musea in Nederland. Kijk hieronder welke dat zijn. Bovendien zijn er ‘Pareltentoonstellingen’ in verschillende musea.
Lees meer over de inhoud van het project
Te zien in Stadsmuseum Rhenen | Rhenen
GOUDEN VROUWEN | Dit jaar keren ze voor even terug naar huis, naar Rhenen: flonkerende sieraden met edelstenen uit India, munten, prachtig bewerkte gespen, delicaat glaswerk, huisraad en wapens. Ze zijn daar in 1951 gevonden, onderaan de Donderberg. Hier lag de grootste vroegmiddeleeuwse begraafplaats van Nederland. Maar liefst elfhonderd mannen, vrouwen, kinderen uit de Frankische periode (tussen 400 en 800 na Christus) kregen hier een graf. ‘Het wonder van de Donderberg’ was destijds nationaal groot nieuws. De circa drieduizend vondsten kregen na onderzoek een plek in de nationale archeologische collectie, bij het Rijksmuseum van Oudheden. Een topselectie is in Stadsmuseum Rhenen te bewonderen in expositie Gouden Vrouwen. | t/m 7 december 2024
Kijk op de website van Stadsmuseum Rhenen
Te zien in Museum Wierdenland | Ezinge
ETRUSKEN. PRACHT EN MACHT | Lang vóór de Romeinen, zo’n drieduizend jaar geleden, maakten de Etrusken de dienst uit in Midden-Italië. Hun culturele macht was groot, hun kostbaarheden en kunstwerken waren van een ongekende schoonheid, en hun geloof in het hiernamaals was onbegrensd. Nu komen de Etrusken naar Groningen. In Ezinge werd op hetzelfde moment de eerste nederzetting gesticht en continue bewoond tot op heden. Een vergelijking van tijdsgenoten. | 8 juni 2024 t/m 12 januari 2025
Kijk op de website van Museum Wierdenland
Te zien in Archeon | Alphen aan de Rijn
100 EEUWEN VERHALEN ROND HET VUUR | In Museumpark Archeon wandel je door de oudste geschiedenis van ons land. En overal vertellen mensen verhalen. ’s Avonds bij het flakkerend licht van de haard gaan ze rond: mythen, geheimen, oeroude tradities, religieuze riten en natuurlijk al het moois over de liefde. Hierin weerklinkt de cultuur van jagers-verzamelaars, de eerste boeren, bronsgieters, ijzersmeden, Romeinen, Vikingen en de vroege stedelingen. Ontdek wat hen inspireert! | 20 december 2024 t/m 4 mei 2025
Kijk op de website van Archeon
Te zien in De Bastei | Nijmegen
ROMEINEN AAN DE WAAL | Oppidum Batavorum is de eerste stad van Nederland. Het huidige Nijmegen was toen een uitvalsbasis in het noorden van het Romeinse Rijk, met de Waal als aanvoerroute voor soldaten en bouwmateriaal. Natuurlijk was er ook handel met de plaatselijke- en buurgewesten in de haven en via de rivier. Romeinen aan de Waal biedt bezoekers een kijkje in het Romeinse leven aan de Waal. En dat kan het beste verteld worden in het museum dat het verhaal vertelt van het leven in, om en aan de rivier de Waal. | 31 januari t/m 26 oktober 2025
Kijk op de website van De Bastei
Te zien in Zeeuws Museum | Middelburg
10.000 JAAR ARCHEOLOGISCHE SIERADEN IN NEDERLAND | Sieraden zijn van alle tijden. Halskettingen, armbanden en kledingspelden laten zien wat mensen in het verleden mooi vonden en hoe ze zich graag presenteerden. Maar sieraden vertellen ook verhalen over handelsnetwerken, culturele contacten, sociale status en (bij)geloof. Het Zeeuws Museum laat de betekenis van sieraden zien, gevonden in Nederlandse bodem. Van hangers, kettingen, ringen en armbanden tot kledingspelden, gordelbeslag en haarnaalden: ieder sieraad voegt iets toe aan de manier waarop we naar het verleden kijken. | 14 juni 2025 t/m 3 maart 2026
Kijk op de website van het Zeeuws Museum
Te zien in Natuurmuseum Fryslân | Leeuwarden
DIERENMUMMIES | Van kat tot aap, van vis tot ibis, van slang tot lam: ook dieren in het oude Egypte konden als mummie eindigen. Ruim tweeduizend jaar geleden werden ze als heilig dier, huisdier, geschenk aan de goden, of voedsel voor een overledene gemummificeerd en begraven om voor de eeuwigheid bewaard te blijven. Onuitgepakt prikkelen ze al de fantasie, maar met moderne technieken onthullen we hun geheimen. | 7 november 2025 t/m 30 augustus 2026
Kijk op de website van Natuurmuseum Fryslân
Te zien in Thermenmuseum | Heerlen
WIJN! WIJN! WIJN! | Aan het huidige wijngebruik gaat ruim zevenduizend jaar geschiedenis van wijnbouw, wijnconsumptie en wijnhandel vooraf. Met name de Grieken en de Romeinen speelden daarin een belangrijke rol. Zij legden een stevige basis voor de wijnbouw in Europa, én ook in Limburg. Tentoongesteld in het best bewaarde Romeinse badgebouw uit Nederland bieden de vele voorwerpen inspiratie om de regio te zien vanuit Romeinse perspectief met het juiste wijnservies. | gepland 2027
Kijk op de website van het Thermenmuseum
Te zien in De Museumfabriek | Enschede
OUDHEDEN UIT OVERIJSSEL | Het zwaard van Ommerschans is een van de meest zeldzame en bijzondere objecten uit de Nederlandse en zelfs de Europese prehistorie. Het maakt deel uit van een groep van zes zeldzame ‘reuzenzwaarden’ uit de bronstijd (2000-800 v.Chr.). Maar Overijssel heeft meer in haar mars en laat dit graag zien. | gepland 2026 – 2027
Kijk op de website van De Museumfabriek
Museum van Dorestad | Wijk bij Duurstede
GOUDEN BROCHE | PARELTENTOONSTELLING | Dorestad was in de vroege middeleeuwen een internationale marktplaats. De nederzetting aan de Rijn groeide uit tot de grootste en rijkste stad van Nederland: een echte wereldhavenstad. Rond het jaar 800 liepen daar de succesvolste koopmannen van Nederland rond. Uit angst voor de Vikingen werd een kostbaar sieraad in een waterput verstopt: een gouden broche ingelegd met verschillende kleuren glas, almandijn en parels langs de rand. Eén van de beroemdste archeologische vondsten van Nederland. | gepland 2024
Kijk op de website van Museum van Dorestad
Gemeente Bernheze | Nistelrode
WIJNSERVIES | PARELTENTOONSTELLING | In 2004 werd bij Nistelrode het enige complete wijnservies dat ooit in Nederland is gevonden opgegraven: maar liefst dertig rijk gedecoreerde kannen, borden, schalen en kandelaars. Die werden rond 280 na Chr. gebruikt om wijn te serveren tijdens feestelijke banketten. Het servies is ongeveer 1800 jaar geleden begraven toen de Romeinse grenstroepen bezweken onder invallen van de Germanen. | Replica’s zijn te zien van 28 mei tot en met 16 juni
Kijk op de website van de gemeente Bernheze
Ecomare | Texel
DOGGERLAND | ONDER DE VLAG-TENTOONSTELLING | Gedurende de ijstijden was de Noordzee een koude steppe, waar wolharige neushoorns, mammoeten, rendieren en Neanderthalers leefden. Later bewoonde ook de moderne mens dit gebied. Tegenwoordig wordt het Doggerland genoemd, en soms ook wel ‘Atlantis van de Noordzee’. De Doggerland-tentoonstelling uit 2021, met de reconstructie van de eerste neanderthaler van Nederland, reist onder de vlag van Onder ons in kleine vorm en onder wisselende titels door naar verschillende musea in Nederland. | t/m november 2024
Kijk op de website van Ecomare
ACHTER DE RUG | Nationaal Glasmuseum | Leerdam
NAAR DE ANTIEKEN! | Glasmakers uit de oudheid waren uitzonderlijk bedreven in het maken van de fraaiste vormen en kleuren. Hun vormen en designs zijn door contemporaine glaskunstenaars als inspiratiebron gebruikt. Deze tentoonstelling biedt een selectie van het mooiste glaswerk uit de collecties van het Rijksmuseum van Oudheden en het Nationaal Glasmuseum. Met topstukken uit onder meer het oude Egypte, de Klassieke wereld en het vroege Nederland. Het antieke glas als inspiratiebron voor modern glas. | Was te zien t/m 17 maart 2024
Nationaal Glasmuseum
ACHTER DE RUG | Museum Jan Cunen | Oss
DE VORST VAN OSS EN TIJDGENOTEN | Het zwaard van de Vorst van Oss is een van de iconen van de Nederlandse prehistorie. Museum Jan Cunen presenteerde voor het eerst een overzichtstentoonstelling van de rijkste graven uit de Vroege IJzertijd in Nederland. Deze Vorstengraven vertellen het verhaal over het begrafenisritueel van de lokale elites. Ze werden op uitgesproken plaatsen begraven, in imposante grafmonumenten die hun gelijke in de verre omgeving niet kenden. Wie waren de tijdgenoten van de Vorst van Oss? | Was te zien t/m 4 februari 2024
Museum Jan Cunen
ACHTER DE RUG | Huis van Hilde | Castricum
DOGGERLAND | ONDER DE VLAG-TENTOONSTELLING | Gedurende de ijstijden was de Noordzee een koude steppe, waar wolharige neushoorns, mammoeten, rendieren en Neanderthalers leefden. Later bewoonde ook de moderne mens dit gebied. Tegenwoordig wordt het Doggerland genoemd, en soms ook wel ‘Atlantis van de Noordzee’. De Doggerland-tentoonstelling uit 2021, met de reconstructie van de eerste neanderthaler van Nederland, reist onder de vlag van Onder ons in kleine vorm en onder wisselende titels door naar verschillende musea in Nederland. | Was te zien t/m 29 oktober 2023
Huis van Hilde
