Kunstwerken in klei

Het bewerken van terracotta (koroplastiek) werd volgens de overlevering in Etrurië geïntroduceerd door drie Griekse kunstenaars. Zij waren afkomstig uit de Griekse havenstad Corinthe, het centrum van de terracottabewerking. Plinius schrijft in zijn Naturalis Historia dat de terracottabewerker Boutades uit Sikyon de eerste was die een meer dan levensgroot reliëf van gebakken klei maakte. Hij zou bovendien de techniek hebben uitgevonden om voorwerpen in serie te vervaardigen uit mallen.

Terracottakunstenaars

De Etrusken namen de techniek van kleibewerking snel over. Enkele namen van Etruskische terracottakunstenaars uit die tijd zijn ons bekend. Het was de tijd dat Etruskische koningen heersten over Rome (6de eeuw v. Chr.). De kunstenaar Vulca uit Veii werkte in die periode aan zijn terracottabeelden voor de tempel van Jupiter op het Capitool. Uit dezelfde tijd stamt een serie levensgrote beelden uit Veii die het dak van een tempel sierde.

Sarcofagen

De terracottakunst bereikte grote hoogten in Etrurië, waar geen marmer voor de beeldhouwkunst beschikbaar was. Naast de vrijstaande sculptuur werd de gebakken klei ook gebruikt voor het vervaardigen van sarcofagen met daarin de as van overledenen. Een beroemd exemplaar uit de 6de eeuw v. Chr. is afkomstig uit Cerveteri en is nu te zien in de Villa Giulia te Rome: een grafkist met op het deksel een liggend echtpaar.

Vragen om genezing

In de tempels werden offergeschenken van terracotta geplaatst om bijvoorbeeld een god te vragen om genezing. Dat verzoek ging vaak gepaard met een geschenk in de vorm van het te genezen lichaamsdeel, van handen tot voeten, borsten, ingewanden en geslachtsdelen. Dikwijls was het een hoofd, voor de Etrusken het belangrijkste lichaamsdeel dat symbool stond voor de hele mens. Sommige votiefkoppen laten een neiging tot individualisering zien. Zij zijn de voorlopers van het portret.

Tempels: terracotta alom

De Etruskische tempel was opgetrokken uit hout. Het dak werd gemaakt van grote terracotta-dakpannen, de houtbouw werd gedeeltelijk bedekt met gedecoreerde terracotta-platen om de tempel te beschermen tegen weersinvloeden. En dan waren er nog de beelden op het dak van gebakken klei. Terracotta dus alom.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen