Ribkom van millefiori-glas (mozaïekglas )

Nederland Romeinse tijd

Ribkom. Zeer fraai, en onberispelijk gaaf bewaard product van Romeinse glasindustrie in millefiori-techniek, hoogstwaarschijnlijk in Noord-Italië gemaakt, en zeker nog in de 1e eeuw n. Chr. Hoofdkleuren: geel, bruin en ultramarijn blauw. Met witte en gele vlekken.

Deze zogenaamde ribkom is gemaakt van millefiori of ‘duizendbloemen’-glas. Zulke kommen worden in Nederland voornamelijk gevonden rond Romeinse legerkampen. Het leger was blijkbaar dol op dit soort kommen. Je zou denken dat zulke mooie kommen horen bij een luxe officiersdiner, maar uit onderzoek bij een Romeins kamp in Valkenburg bleek dat de scherven van zulke kommen vooral gevonden worden in de gewone soldatenonderkomens. Er wordt dus gedacht dat ze juist onderdeel waren van het ‘gewone’ soldatenservies. Er bestaan verschillende theorieën over de precieze techniek van het maken van zulke ribkommen. Waarschijnlijk werden staafjes glas, die waren opgebouwd uit verschillend gekleurde glasdraden, tot ronde glasschijfjes gesneden. Deze schijfjes werden dan aan elkaar gesmolten tot een plak. Met een pincet of staafje werden dan de ribben gevormd op het oppervlak, waarna die bewerkte plak over een bolle mal tot een kom werd gevormd. Tenslotte werden de rand en binnenkant geslepen en gepolijst. Deze ribkom is een van vele rijke glasvondsten uit Romeins Nijmegen en waarschijnlijk afkomstig uit een graf van een soldaat die daar gelegerd was. Er zijn geen aanwijzingen dat hier in Nederland in deze periode glas werd geblazen en veel glas zal zijn aangevoerd uit bekende glascentra als Keulen en Trier. Bijzondere stukken kunnen van veel verder weg zijn gekomen: deze ribkom is waarschijnlijk in Noord-Italië gemaakt. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p.133.

Details

Afmetingen: 4,2 x 14,5 cm
Materiaal: glas
Periode: romeins 50-100 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Gelderland, Nijmegen, Nijmegen
Verwerving: aankoop 1951 februari
Inventarisnummer: e 1951/2.1

Relevante topstukken

Alle topstukken