Sarcofaag van Simpelveld
Nederland Romeinse tijdZandstenen sarcofaag met een gat in het deksel, van binnen geheel in hoog reliëf gebeeldhouwd. Weergegeven is het interieur van een kamer. Op een bank ligt de overleden vrouw. Aan het hoofdeinde staat een stoel met daarnaast een kist. Tegenover de bank staat een rek met daarop drie flessen: een vierkante en twee ronde. Daarnaast staat een wandtafel op drie poten versierd met leeuwenkoppen en -klauwen, gevolgd door een rek met daarop twee kannen, twee emmers en daarboven drie bekers en een flesje. Daarnaast een kast met twee deuren. Daarnaast een aantal nissen. Tussen de laatste nis en het voeteneinde van de bank is de zijkant van een Romeinse villa weergegeven. In de sarcofaag zijn nog een aantal grafgiften gevonden, hoewel grafrovers de sarcofaag al deels hadden geleegd.
Bij de bouw van zijn nieuwe huis in Simpelveld trof mijnwerker Andreas Wierts in 1930 drie Romeinse stenen askisten aan. Twee ervan waren helemaal leeggeroofd, maar de derde bevatte nog enkele kostbare grafgiften. Deze kist was bovendien aan de binnenkant versierd met beeldhouwwerk. Wierts besloot van zijn vondst een bezienswaardigheid te maken: voor 10 cent konden mensen ernaar komen kijken. Uiteindelijk werd de kist door het RMO gekocht voor 8500 gulden. In deze askist is het interieur van een Romeinse woning te zien, vermoedelijk de villa waarin de overledene woonde. Het gaat om het graf van een dame van middelbare leeftijd, die liggend op een sofa is afgebeeld, in een voor haar vertrouwde inrichting: meubels, kasten en een grote kist met slot die als kluis kan hebben gediend. In de askist lagen nog de crematieresten van de overledene, enkele sieraden en andere grafgiften. Omdat stenen die het graf afdekten in de kist waren gevallen, zijn die voorwerpen aan de aandacht van de plunderaars ontsnapt. De objecten die wel geroofd zijn, kunnen in de lege nissen hebben gestaan die in de askist zijn uitgehouwen. In de kist is ook de zijkant van een villa weergegeven. Meestal is de voorzijde van zo’n gebouw te zien, die bestaat uit een zuilengalerij, aan twee kanten omgeven door een torentje. Op basis van een reconstructie ter plaatse lijkt het erop dat de beeldhouwer het gezicht op de villa vanuit de positie van de overledene heeft vastgelegd. Wellicht was achter die muur de favoriete plek in huis van de overledene. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 115.
Details
Afmetingen: 228 x 111 cm, 73 cm hoog
Materiaal: steen ; zandsteen; Nivelsteiner Zandsteen
Periode: romeins 150-175 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Limburg, Simpelveld, Simpelveld, Stampstraat
Verwerving: aankoop 1930 december
Inventarisnummer: l 1930/12.1