Verzilverd bronzen paardentuig

Nederland Romeinse tijd

Een grote schijf van verzilverd brons waaraan dmv 1 ring een groot aanhangsel is bevestigd en, eveneens elk dmv 1 ring, 3 langwerpige aanhangsels, waarvan er 1 verschilt van de andere 2. Voorzijde schijf: zie e 1931/2.138-139. In het pennegaatje bevindt zich hier nog het knopje. Achterzijde schijf: Hierop bevindt zich tussen het midden en de onderrand een ring waaraan het grote aanhangsel is bevestigd. Tussen het midden en de linkerzijrand zitten 2 ringen tegen elkaar waaraan 2 gelijkvormige aanhangsels zijn bevestigd. Tussen het midden en de rechterzijrand zit een ring waaraan een andersgevormd langwerpig aanhangsel is bevestigd. Groot aanhangsel: zie e 1931/2.140. Langwerpige aanhangsels: zie e 1931/2.138-139. Zie kaart voor vervolg.

Over de uitrusting van Romeinse cavaleriepaarden is tamelijk veel bekend. Op grafstenen van ruiters zijn soms ook de opgetuigde cavaleriepaarden afgebeeld. De tuigage is daarop duidelijk weergegeven; allerlei details zijn zichtbaar. Het zadel zit met buik-, borst- en staartriemen op het paard vast. Het is bekleed met een lang afhangend dek. De riemen zijn versierd met metalen sierschijven (‘phalerae’), die behalve als versiering vaak ook als riemverdelers dienden. Dit exemplaar maakt deel uit van een spectaculaire vondst uit 1895, toen bij baggerwerkzaamheden in de Rijn bij Doorwerth een grote partij Romeins brons, waaronder 85 ‘phalerae’, boven water kwam. Het is een massief bronzen schijf, gegoten in een vorm en afgewerkt op de draaibank. De voorzijde is verzilverd en versierd met gegraveerde plantenmotiefjes. Die motiefjes waren opgevuld met niëllo, een zwarte, poederachtige pasta, die voor een deel verdwenen is. Het aanhangsel is met behulp van een oog aan de achterzijde van de schijf vastgemaakt.

Details

Materiaal: metaal ; brons (verzilverd)
Periode: romeins 1-100 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Gelderland, Renkum, Doorwerth, Rijn
Verwerving: legaat 1931 februari
Inventarisnummer: e 1931/2.146

Relevante topstukken

Alle topstukken