Beslag van een zwaardschede
Nederland Romeinse tijdZilveren beslag van het benedeneinde van een zwaardschede, met een gedeelte van 't beslag van langs de zijden. Het benedengedeelte rond. Aan de voorzijde in repousse een medaillon met het hoofd van een gelauwerde Trajanus. Omschrift: IMP(erator) CAES(ar) NERVA TRAIAN(us) AVG(ustus). Aan de achterzijde in repousse een medaillon het borstbeeld van een gelauwerde Hadrianus in toga (? Eerder paludamentum SB). Omschrift:AVG(ustus) IMP(erator) CAES(ar) HADRIANVS. Rondom de medaillons een band in de vorm van gedraaid touw. Onderaan in het midden zit een versierde punt.
De Limes was de grens van het Romeinse Rijk, die in Nederland tot de 4e eeuw na Chr. langs de rivier de Rijn liep. Hierlangs bevond zich een keten van forten, kleine versterkingen en wachttorens. Deze waren verbonden door wegen. De grens werd bewaakt door de Romeinse hulptroepen. Een soldaat verzamelde voordat hij op pad ging, voor een oefening of de strijd, een helm, bepantsering, een soldatenriem met dolk en zwaard, een speer en een schild. Dat zwaard werd aan de riem gehangen in een zwaardschede. Dit zilveren voorwerp was het onderste deel van zo'n zwaardschede, en moest ervoor zorgen dat de punt van het zwaard niet door de leren zwaardschede sneed. Het heeft de vorm van een medaillon met aan beide kanten het portret van een keizer. Op de ene kant staat keizer Trajanus afgebeeld met om hem heen zijn naam: ‘Imp(erator) Caes(ar) Nerva Trajan(us) Aug(ustus)’. Daaromheen is dan nog een lauwerkrans aangebracht, symbool van de overwinning. Aan de andere kant is keizer Hadrianus weergegeven, de aangenomen zoon en opvolger van Trajanus, met zijn naam: ‘Aug(ustus) Imp(erator) Cae(sar) Hadrianus’. De zwaardschede moet gemaakt zijn tijdens de regeringsperiode van keizer Hadrianus (117-138 na Chr.). Dit voorwerp is in 1876 opgebaggerd uit de Rijn bij Leiderdorp. Mogelijk was het eigendom van een officier van het nabijgelegen fort Matilo bij Roomburg. Het is in 1881 geschonken aan het RMO. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: de Bruin, Romeinen langs de Rijn, 2020, p.37.
Details
Afmetingen: H. 18 cm
Materiaal: metaal ; zilver
Periode: romeins 117-138 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Zuid-Holland, Leiderdorp, Leiderdorp, Rijn
Verwerving: schenking 1881 maart
Inventarisnummer: LD 1