Minervabeeldje uit Friesland
Nederland Romeinse tijdBrons. Beeldje van Minerva met helm. Helmboshouder in de vorm van een sirene of sfinx.
De Romeinen noemden de bewoners van de kustzone van Noord-Holland tot in Groningen de ‘Frisii’. Zij woonden in kleine nederzettingen, maar er kwamen ook dorpen voor, op opgehoogde plaatsen. Deze zogenaamde terpen werden vanaf de 19e eeuw afgegraven voor de winning van vruchtbare grond. Bij deze graafwerkzaamheden werden vaak archeologische vondsten gedaan. In 1912 werd tijdens het afgraven van de terp van Wijnaldum dit bronzen beeldje van de Romeinse godin Minerva gevonden (godin van de krijgskunst, wijsheid en ambachten). Nederland ten noorden van de Rijn was in die tijd officieel geen deel van het Romeinse Rijk, maar was Germaans. In de ogen van de heersers in Rome kan dit echter heel anders zijn geweest. Zij stelden zich hun rijk voor als een onbegrensd gebied. De invloed van het Romeinse Rijk moet hier voelbaar aanwezig zijn geweest. Er waren intensieve handelscontacten met het gebied en er was geregeld militaire activiteit. Ook is bekend dat er Frisii in het Romeinse leger hebben gediend. Het beeld van Minerva is, in tegenstelling tot veel archeologische vondsten uit de terpen (vaak weggegooide huisraad), onbeschadigd en vrij groot: ruim 22 cm hoog. Het toont de godin met een helm, waarvan de helmboshouder de vorm van een ‘sirene’ (lichaam van een vogel, hoofd van een vrouw) of sfinx (lichaam van een leeuw en adelaarsvleugels, hoofd van een vrouw) heeft. Het is waarschijnlijk dat zulke beelden bewust begraven zijn, als een soort offer aan de goden. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 109.
Details
Afmetingen: H. 22,5 cm
Materiaal: metaal ; brons
Periode: romeins 100-300 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Friesland, Harlingen, Wijnaldum, terp
Verwerving: aankoop 1912 april
Inventarisnummer: a 1912/4.1