Fibula met Minervakop

Nederland Romeinse tijd

Brochevormige fibula van brons in de vorm van een ronde plaat met een gehelmd Minervahoofd versierd.

Deze mantelspeld ('fibula') is in de jaren 1867-1870 gevonden in de buurt van het Romeinse Fort Fectio (huidige Vechten, provincie Utrecht). Daar werd toen gewerkt aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie, ter militaire verdediging van enkele steden. Fort Vechten lag langs de Limes, de grens van het Romeinse Rijk. Die liep in Nederland tot in de 4e eeuw na Chr. langs de rivier de Rijn en bestond uit een keten van forten, kleine versterkingen en wachttorens met bijbehorende wegen. Niet minder dan elf, maar mogelijk zelfs negentien forten ('castella') zijn bekend waarvan Vechten de grootste was. In Valkenburg (Zuid-Holland) en Nijmegen (Gelderland) waren er kleinere legioensforten ('castra') die korter in gebruik zijn geweest. Het eerste fort in Vechten is rond 5 v.Chr. gebouwd en daarmee een van de oudste forten in Romeins Nederland. De plek bleef als fort in gebruik tot 275 na Chr. Rondom het fort ontstonden dorpjes waar bijvoorbeeld de families van de soldaten woonden. Bronzen mantelspelden werden gebruikt om kleding vast te maken. Vrouwen droegen er vaak twee, op elke schouder één. De spelden waren dan vaak verbonden door middel van een ketting. Omdat de spelden, net als de kleding, de mode volgden, zijn ze meestal goed te dateren. Deze fibula is versierd met het hoofd van de godin Minerva. Zij was de godin van de wijsheid, maar daarmee ook van de strategie, in het bijzonder militaire strategie. Ze draagt vaak een wapenuitrusting en heeft hier inderdaad een helm op. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: de Bruin, Vondsten uit Fort Vechten, 2023, p.60-61.

Details

Afmetingen: Diam. 3,3 cm
Materiaal: metaal ; brons (verguld)
Periode: vroegmiddeleeuws 50-100 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Utrecht, Bunnik, Vechten, Houtense Vlakte
Verwerving: overdracht 1869
Inventarisnummer: VF 654

Relevante topstukken

Alle topstukken