Kom van terra sigillata, Drag. 30. Met loodrecht opstaande wand, met de terugkerende voorstelling: een persoon in een tempeltje, het bovenlichaam naakt tussen een panterminus en een vrouw met korf op het hoofd, evenzo het bovengedeelte van het lichaam naakt.

Een grote collectie Romeinse oudheden in het RMO komt uit Vechten (vlakbij Utrecht), een militair steunpunt dat in de Romeinse tijd Fectio heette. Dit fort (‘castellum’) en de bijbehorende nederzetting waren uitzonderlijk groot voor Nederlandse begrippen en werden bemand door een ruiterijeenheid van ongeveer duizend soldaten en evenveel paarden. De welvaart van deze eenheid is terug te zien in de vondsten van luxe aardewerk, zoals ‘terra sigillata’, het ‘porselein van de Oudheid’. Terra sigillata is een moderne term en betekent “gestempelde aarde” omdat er vaak stempels van de makers in de bodem van het vaatwerk zijn aangebracht. Deze kom is gemaakt in Chémery-Faulquemont (Noordoost Frankrijk). Naast onversierd aardewerk komt ook gedecoreerd vaatwerk voor, dat in een mal werd gemaakt. Er wordt gedacht dat de productie van dat aardewerk het Romeinse leger volgde door Europa. Terra sigillata werd in grote aantallen op de draaischijf gemaakt. In een gemiddelde oven in het Zuid-Franse La Graufesenque werden in één keer 28.000 stuks vaatwerk gebakken. Deze versierde kom is gevonden bij graafwerkzaamheden voor de aanleg van het 19e-eeuwse Fort Vechten. Te zien zijn figuren in nissen, ‘kariatiden’ (vrouwenbeelden die dienstdoen als pilaar) met panfluiten, en naakte mensen met rieten manden boven hun hoofd. Mogelijk gaat het om de afbeelding van een bepaalde rituele handeling in een tempel, maar het zou ook om een theatervoorstelling kunnen gaan. De kom ‘communiceerde’ met de afbeeldingen Romeins gedachtengoed en droeg daarmee bij aan de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur door het Romeinse Rijk. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: De Bruin, Vondsten uit Fort Vechten, 2023, p. 48-55. Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 89.