Ulfbert

Nederland middeleeuwen

Zogenaamd Vikingzwaard met rechte kling, lange pareerstang en ronde gevestknop, type Oakeshott X, te dateren in de tweede helft van de 10de of het begin van de 11de eeuw. Aan beide zijden de inscriptie VLFBERH+T. De uiterste punt van het zwaard ontbreekt.

In 1970 vond een schipper in zijn visnetten in de Oosterschelde (Zeeland) vier fragmenten van Romeinse altaren. Na afstemming met het RMO werd besloten tot een speciale viscampagne om meer fragmenten van altaren en eventuele andere vondsten uit de Oosterschelde te verzamelen. Na deze campagne zijn incidenteel nog meer altaren gevonden. Op dit moment zijn uit de Oosterschelde bij Colijnsplaat 311 altaren bekend, gewijd aan de lokale godin Nehalennia. Behalve in Colijnsplaat werd zij ook in Domburg vereerd, waar 24 Nehalennia-altaren zijn gevonden. Er was waarschijnlijk een relatie tussen beide cultusplaatsen. Op de altaren staan soms ook de beroepen vermeld van degenen die de steen aan de godin wijdden. Hierdoor weten we dat deze mensen een relatie hadden met de handel, vermoedelijk op Britannia (Engeland). Dit altaar werd in 1982 door een duiker gevonden bij Colijnsplaat en in 2017 door het RMO gekocht. Op de meeste altaren uit Colijnsplaat is Nehalennia één keer te zien. Hier lijkt er bewust gekozen te zijn om de godin driemaal af te beelden. Onder andere de haardracht en de kleding zijn anders dan de gebruikelijke manier in Zeeland. Met twee knotjes achter op het hoofd en in een lange jurk met mantelspeld is de godin hetzelfde gekleed als drievoudige moedergodinnen op altaren bekend uit Duitsland. Marcus Justinius Albus, die Romein die het altaar gewijd heeft, kwam mogelijk hiervandaan en nam zijn persoonlijke geloofsinvulling mee. De vondst van de drievoudige Nehalennia onderstreept dat Colijnsplaat een internationaal scheepvaartknooppunt was, waar mensen met veel verschillende culturele achtergronden de godin vereerden. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 209.

Details

Afmetingen: 98 x 20,2 cm, gew. 1026 gr. kling is 85 cm gevest is 13 cm
Materiaal: metaal ; ijzer
Periode: 975-1025 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Zeeland, De Schelde
Verwerving: aankoop 2015 januari
Inventarisnummer: i 2015/1.1

Relevante topstukken

Alle topstukken