Zilveren haarnaald

Nederland middeleeuwen

Haar- of kledingnaald met een versierde ronde knop. Viking.

Deze zilveren haarnaald is teruggevonden in Wijk bij Duurstede (provincie Utrecht), waar in de Middeleeuwen de wereldstad Dorestad lag. Hij dateert uit de periode 750-900. Vrouwen gebruikten haarnaalden om hun haar op te steken. De kop van dit exemplaar is versierd met filigraan. Bij deze techniek worden zeer fijne gladde, bewerkte, gevlochten of gedraaide draadjes van edelmetaal ergens op gesoldeerd. Rond de tijd dat Karel de Grote koning was van de Franken (van 768 tot 814) was Dorestad de grootste en rijkste handelsstad van Nederland. In de haven kwam koopwaar van over de hele wereld van toen. Het is dan ook het noordelijkste handelscentrum van het Karolingische Rijk en daarmee dé ontmoetingsplaats voor Franken, Friezen en Scandinaviërs. De goud- en zilversmeden van de Vikingen waren zeer vaardig in het maken van hun eigen sieraden. Zij maakten ook edelsmeedwerk en houtsnijwerk waarin sierlijke op de natuur geïnspireerde patronen ineengevlochten zijn. Veel sieraden zijn hier terechtgekomen door contacten met de Vikingen. Het is echter niet altijd duidelijk welke sieraden uit Scandinavië en welke uit onze streken afkomstig zijn. Sommige sieraden zijn in het noorden gemaakt en als geschenk of handelswaar hier gekomen. Andere tonen een modieuze mengstijl die is ontstaan door de contacten tussen de Franken en de Scandinaviërs. De objecten die tussen 1842-1867 in Wijk bij Duurstede zijn gevonden zijn in augustus 1868 in de collectie opgenomen doordat ze als geschenk zijn ontvangen, voor rekening van de Rijksoverheid in 1842 zijn opgegraven of door kleinere aankopen zijn verworven. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: A. Willemsen 2009, Dorestad, p.7-8, 163-165. Tentoonstellingsteksten RMO, Dorestad (2009) ; P. Akkermans e.a. 2008, Schitterend Sieraad, p.62.

Details

Afmetingen: 11,9 x 1,6 cm
Materiaal: metaal ; zilver
Periode: Vroege Middeleeuwen C 750-900 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Wijk bij Duurstede, Dorestad
Verwerving: aankoop 1846 september
Inventarisnummer: WD 677

Relevante topstukken

Alle topstukken