Beautycase’ met paarden
Klassieke oudheidAttic MG II pyxis with lid. Handle in the shape of 2 horses.
Dit type aardewerk wordt naar de versieringsmotieven ‘geometrisch’ genoemd. Het geometrische aardewerk ontwikkelde zich in de 9e en 8e eeuw v.Chr. in Athene. Die Griekse stad dankte haar vooraanstaande positie aan de handel met het Egeïsche gebied, Cyprus en het oude Midden-Oosten, met name Fenicië. Deze ‘pyxis’ (meervoud: ‘pyxides’) is een doos waarin toiletartikelen bewaard werden, zoals geurende olie en cosmetica. Deze is versierd met een meander tussen lijnen en banden met andere geometrische motieven. Twee paarden – een statussymbool – vormen het handvat van de deksel van deze beautycase, die als grafgift werd meegegeven. De naam pyxis is afgeleid van het Griekse woord ‘pyxos’, dat palmhout betekent. Deze afleiding in de naamgeving doet vermoeden dat zulke beautycases oorspronkelijk van hout gemaakt waren. Naast de aardewerken exemplaren komen er ook pyxides voor van metaal, hout en ivoor. In de geometrische periode telde Athene verschillende begraafplaatsen buiten de stad, waaronder de grote Dipylon-begraafplaats. Hier werden destijds lichamen gecremeerd, met servies als grafgift. De urnen met crematieresten en persoonlijke bezittingen werden in kuilen geplaatst. Erbovenop markeerden monumentale vazen het graf. In de 8e eeuw v.Chr. verving lijkbegraving geleidelijk het cremeren, en familiegraven werden gebruikelijk. Deze pyxis is gekocht door Jan Six tijdens een studiereis in Griekenland. Vanuit Athene schreef hij in 1887 het Rijksmuseum van Oudheden aan. Als een van de eerste stukken uit de geometrische periode kwam de beautycase naar Leiden. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 91.
Details
Afmetingen: 248 cm ; Diam. 326 cm
Materiaal: aardewerk ; geometrisch ; attisch-geometrisch ; MG II
Periode: Attisch ; midden-geometrisch II 800-760 v.Chr.
Vindplaats: Griekenland, Attica, Athene, Athene
Verwerving: aankoop 1887 mei
Inventarisnummer: ASx 1