Bronzen beeld van een jongen met eend uit Montecchio

Klassieke oudheid

Naakte jongen (staande in contrapost) met in l-hand een gans. Krullend haar; bulla om hals; op r-been Etruskische inscriptie: VELIAS.FANACNAL.THUFLTHAS / ALPAN.MENACHE.CLEN.CECHA.TUTHI-

In 1746 deed een boer een bijzondere ontdekking bij het Toscaanse dorp Montecchio. Bij het planten van olijfbomen vond hij vier bronzen voorwerpen: dit beeld van een jongen met een eend, een standbeeld van een vrouw met een duif, een kandelaar met inscriptie en een grote schep. De lokale priester eiste dergelijke ‘heidense’ vondsten op om er klokken voor zijn kerk van te laten gieten. De boer negeerde dit bevel en verkocht de bronzen aan graaf Galeotto Corazzi, liefhebber en verzamelaar van Etruskische oudheden.

In 1826 werd de verzameling van graaf Corazzi, bestaande uit meer dan 500 objecten, verkocht aan het RMO. Militair ingenieur Jean-Emile Humbert was daarbij de tussenpersoon. Door de aankoop werd de wetenschappelijke studie van de Etrusken in Nederland geïntroduceerd.

Twee van de bronzen voorwerpen dragen inscripties die wijzen op de godin Thufltha, beschermster van kinderen. Dit bronzen beeldje van een jongen die een eend vasthoudt valt op door de details. Om zijn nek draagt hij een ‘bulla’, een amulet dat door jonge jongens uit rijke families om de hals werd gedragen. In de inscriptie op zijn rechterbeen lezen we dat een zekere Velia Fanacnei het beeldje heeft geschonken aan de godin Thufltha ‘voor het welzijn van haar zoontje’.

In 2002 ontdekten archeologen dicht bij de vindplaats van de bronzen uit 1746 een middeleeuwse Sint-Nicolaaskapel, gebouwd met hergebruikte Etruskische steenblokken. Deze zouden afkomstig kunnen zijn van een heiligdom voor Thufltha, met de Nicolaaskapel als directe opvolger. Nicolaas beschermde naast zeevaarders namelijk ook kinderen.

Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 27; Halbertsma, Etruskische cultuur, 1991, p. 68-70.

Details

Afmetingen: H. 32,5 cm
Materiaal: metaal ; brons
Periode: hellenistisch 300-200 v.Chr.
Vindplaats: Italië, Umbrië, Montecchio, Montecchio, votiefdepot ?
Verwerving: aankoop 1826 juli
Inventarisnummer: CO 4

Relevante topstukken

Alle topstukken