Camee met portret van Livia
Gesneden stenenVz: kop van Livia en profil naar links
Vanaf ongeveer 320 v.Chr. ging men in de Klassieke Wereld sierstenen maken in de zogenaamde cameetechniek. Gelaagde steensoorten, zoals agaat en sardonyx, werden van boven naar beneden uitgesneden, waarbij de afbeelding in reliëf overbleef. Door gebruik te maken van de verschillende kleuren van de lagen, kon bijvoorbeeld een portret contrasteren met de achtergrond, zoals bij de keizerlijke cameeën in het RMO. Cameeën werden gebruikt als pronkjuweel, gezet in een speld, ring, ketting of oorbellen. Grote exemplaren konden ook in goud worden gevat en opgehangen worden aan de wand. De Romeinen kwamen door hun veroveringen in contact met de ongekende luxe van oosterse, hellenistische koninkrijken. Al deze rijkdom vond zijn weg naar Rome, en de handel in exotische luxe nam een hoge vlucht. Op deze camee is keizerin Livia te zien. Zij was de derde echtgenote van keizer Augustus en werd door hem vereerd om haar schoonheid en vrouwelijke deugd. Het echtpaar zou 51 jaar bij elkaar blijven en zichzelf etaleren als toonbeeld van goede zeden en echtelijke trouw. Haar gezicht en haar ingewikkelde haarstijl zijn hier van de zijkant afgebeeld (‘en profil’). Zij draagt vlechten over haar voorhoofd en langs haar slapen, die in een knot boven de nek samenkomen: een bekend kapsel voor haar portretten. Opvallend is dat na de dood van keizer Nero in 68 na Chr. geen keizerlijke cameeën meer werden gemaakt. De nieuwe dynastie van de Flavische keizers wilde een breuk met het verleden en keerde terug naar de oude Romeinse normen en waarden van eenvoud en soberheid. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: Willemsen (red.), Topstukken uit het Rijksmuseum van Oudheden, 2020, p. 195.
Details
Afmetingen: 58 x 58 mm, D. mm, gew. 45,87 gr.
Materiaal: sardonyx, 2 lagen; Kleur: wit/bruin; Vorm: ovaal, staand, onregelmatig; Bewerking:; Maakwijze:
Periode: 1-100 n.Chr.
Vindplaats: onbekend
Verwerving: overdracht 2015 januari
Inventarisnummer: GS-11092