De NINO/EOL-voorjaarslezing wordt gehouden door dr. Ben Haring, universitair docent egyptologie aan de Universiteit Leiden. Zijn lezing gaat over de verschillende manieren waarop Egyptische hiërogliefen werden gebruikt, zowel vroeger als nu. Hiërogliefen dienden namelijk niet alleen voor het schrijven van monumentale inscripties in de taal van het faraonische Egypte, maar de tekens leenden zich ook goed voor andere toepassingen. Bijvoorbeeld als een individueel embleem of iconische afkorting, waarbij het niet altijd ging om het weergeven van taal.

• datum: woensdag 15 mei 2024
• tijd: 15.00 – 16.00 uur (zaal open vanaf 14.45 uur)
• locatie: Leemanszaal, Rijksmuseum van Oudheden of online via Zoom
• toegang: gratis
• georganiseerd door: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten en Ex Oriente Lux, i.s.m. Rijksmuseum van Oudheden

Aanmelden NINO/EOL-voorjaarslezing

U kunt de NINO/EOL-voorjaarslezing naar keuze bijwonen in het museum of online volgen via een gratis Zoom-verbinding door het NINO. Let op: er wordt geen opname gemaakt; achteraf terugkijken is niet mogelijk.

Verschillende toepassingen

Egyptische hiërogliefen werden eerst en vooral gebruikt voor het schrijven van monumentale inscripties in de taal van het faraonische Egypte. Maar de tekens leenden zich ook voor andere toepassingen, bijvoorbeeld als individuele emblemen of afkortingen, waarbij het niet altijd ging om het weergeven van taal.

Tekens in nieuwe systemen

Dergelijke toepassingen spraken (en spreken) ook tot de verbeelding van niet-Egyptenaren, die individuele hiërogliefen hebben gebruikt als verwijzingen naar Egyptische symboliek. Maar anderzijds gebruikten sommigen de tekens om de klanken van hun eigen, niet-Egyptische taal te schrijven. In beide gevallen werden hiërogliefen geïsoleerd uit hun oorspronkelijke Egyptische context, en werden ze tekens in nieuwe visuele of schriftelijke systemen.

Iconisch vermogen

Dus niet alleen de ideografie van het Egyptische schrift (dat wil zeggen: de rol van beeld en betekenis) speelde een rol bij de overname van hiërogliefen, maar in sommige gevallen juist het vermogen van het hiërogliefenschrift om met iconische tekens de klanken van menselijke taal weer te geven. In de lezing bespreekt Ben Haring enkele voorbeelden van dergelijk secundair gebruik van hiërogliefen.