Mini-tentoonstelling

te zien t/m september 2024

Aanwinst: 249 prehistorische spitsen

Onlangs mocht het Rijksmuseum van Oudheden een zeldzaam grote verzameling spitsen van been en gewei in ontvangst nemen. De spitsen werden in de prehistorie als pijl- of speerpunten bij de jacht gebruikt. Ze zijn op het strand van de Eerste Maasvlakte gevonden door het amateur-archeologenechtpaar Meuldijk-Slabbekoorn uit Zonnemaire. Hun erfgenamen besloten de spitsen aan de rijkscollectie over te dragen. De spitsen bieden een schat aan informatie voor het onderzoek naar Doggerland.

  • De collectie spitsen is te zien in een vitrine achter de Egyptische tempel in de Tempelzaal, onze gratis toegankelijke entreehal.

Doggerland

Het verzonken Doggerland trekt de laatste jaren steeds meer de aandacht. Dit prehistorische gebied in de Noordzee werd lang bewoond door neanderthalers en later de moderne mens. Die laatste leefde na de laatste ijstijd in een bijzonder voedselrijk wetland, met moerassen, rivieren en een uitgestrekte kustlijn. Het was er goed toeven en er was een overvloed aan vis, watervogels, edelherten, reeën en wilde zwijnen. En daar werd volop op gejaagd.

Spitsen

Spitsen vormen markante overblijfselen van tientallen eeuwen jagen in dit waterrijke gebied. Het zijn pijl- of speerpunten die met een vuurstenen werktuig uit lange spanen bot of gewei werden gesneden en vervolgens gepolijst en voorzien van ‘tanden’ of weerhaken. Daarna bevestigde men ze aan een pijl of speer.

Burgerwetenschappers

In totaal zijn nu bijna tweeduizend spitsen gevonden op de Nederlandse stranden, vrijwel allemaal door amateurarcheologen. De collectie van het echtpaar Meuldijk-Slabbekoorn is een van de omvangrijkste met 249(!) spitsen en fragmenten. Alles is voornamelijk afkomstig van de opgespoten Eerste Maasvlakte bij Rotterdam. Vooral Arie Meuldijk liep er in de jaren 1980 vrijwel dagelijks.

Doggerlandcollectie

De verzameling maakt nu deel uit van de Doggerlandcollectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Onlangs ontving het museum ook de collecties Schouwenburg, Hendriks en De Vries, met eveneens spitsen van Maasvlakte 1. Deze omvangrijke groep objecten vormt inmiddels een belangrijk onderwerp van studie, bijvoorbeeld binnen het onderzoeksproject Resurfacing Doggerland waarin het RMO participeert.

Spitsen (Op jacht naar Doggerland)

Een aantal spitsen | foto: Rijksmuseum van Oudheden

Maasvlakte (Op jacht naar Doggerland)

De Eerste Maasvlakte | foto: Karsten Wentink