VERWACHT

Eerste overzichtstentoonstelling in Nederland over de bronstijd

18 oktober 2024 t/m 16 maart 2025

Sleutelperiode in onze geschiedenis

De grote overzichtstentoonstelling Bronstijd – vuur van verandering gaat over een fascinerende periode in onze geschiedenis. De bronstijd (2000-800 v.Chr.) begon ruim vierduizend jaar geleden met de introductie van het nieuwe metaal brons, wat leidde tot grote veranderingen in de samenlevingen van Europa. De expositie brengt de mooiste en de meest bijzondere voorwerpen uit Nederland en omringende landen bij elkaar, met bijzondere bruiklenen uit musea in Nederland, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Denemarken.

Spectaculaire offergaven en machtige zwaarden

In Bronstijd ziet u spectaculaire offergaven, machtige rituele zwaarden en kostbare voorwerpen van de elite, zoals de ‘gouden hoed van Schifferstadt’ uit Duitsland. Maar ook de meest alledaagse voorwerpen zijn te zien, waaronder een houten pollepel en een laddertje van vijfendertig eeuwen oud. Deze voorwerpen geven een intieme blik in het dagelijks leven van vierduizend jaar geleden. Mensen gebruikten niet alleen brons en hout: ook voorwerpen van goud, barnsteen, aardewerk, leer en textiel werden gemaakt in de bronstijd en krijgen hun plaats in de zalen. In de tentoonstelling komt u de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over deze periode te weten, waarbij de onderzoekers zelf aan het woord zijn.

Sleutelperiode

De bronstijd was een sleutelperiode in onze geschiedenis. De introductie van het nieuwe metaal brons (een combinatie van koper en tin) leidde tot ingrijpende maatschappelijke, economische en religieuze vernieuwingen. Handel, migratie en intensieve netwerken legden een belangrijk fundament voor het huidige Europa. Het internationaal georiënteerde verhaal van de tentoonstelling raakt thema’s als technologie en ambacht, verbondenheid, geweld, identiteit en verandering.

Netwerken en verbindingen

De zucht naar brons leidde tot ingrijpende ontwikkelingen, met als gevolg machtige leiders, oorlog en conflict, nieuwe rolpatronen, primitief geld en kennis van de astronomie. Er ontstonden krijgerselites en uitgebreide handelsnetwerken. Die verbonden de Europese gebieden niet alleen met elkaar, maar ook met het Midden-Oosten en Egypte. Belangrijk was de technologische innovatie die door het brons in gang werd gezet, evenals een ongekend grootschalige inrichting van het land. Een herkenbare wereld, maar ook vervreemdend: kostbare wapens, werktuigen en sieraden eindigden als offer in het water, mysterieuze grafheuvels vormden een laatste rustplaats en in voormalige moerassen ontdekten archeologen tempels en menselijke resten uit de bronstijd. Over het hoe en waarom van dit alles bestaan nog altijd vele vraagtekens.

Bruiklenen

Voor de tentoonstelling worden objecten geleend uit verschillende collecties uit binnen- en buitenlandse musea, waaronder Limburgs Museum (Venlo), Drents Museum (Assen), Huis van Hilde (Castricum), KröllerMüller Museum (Otterlo), British Museum (Londen), Norfolk Museums (Groot-Brittannië), Landesmuseum für Vorgeschichte (Halle, Duitsland), Landesmuseum Hannover (Hannover, Duitsland), Neues Museum (Berlijn), Nationalmuseet (Kopenhagen), Gallo-Romeins Museum (Tongeren), MAS (Antwerpen), Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (Brussel), Musée d’Archéologie Nationale (Saint-Germain-en-Laye, Frankrijk).

Bronstijd

Zwaarden van Jutphaas (l) en Ommerschans (r) - collectie en foto © Rijksmuseum van Oudheden | Gouden hoed van Speyer - collectie en foto © Historisches Museum der Pfalz/Carolin Breckle

Bronstijd

Objecten uit de bronstijd-collectie van Gallo-Romeins Museum (Tongeren) en Museum für Vor- und Frühgeschichte (Berlijn)

Bronstijd

Ketel uit Battersea, 800-600 v.Chr. | Collectie en foto © The Trustees of the British Museum