Over de reacties op de tentoonstelling ‘Kemet’

In de (sociale) media is ophef ontstaan over de tentoonstelling Kemet. Egypte in hiphop, jazz, soul & funk. In reactie daarop geven we hieronder extra uitleg over de inhoud, achtergronden en doelen van de expositie.

Het museum heeft lang en zorgvuldig aan deze tentoonstelling gewerkt met vele externe gesprekspartners, en staat volledig achter de inhoud ervan. Het museum verwelkomt een respectvolle dialoog over het culturele erfgoed van Egypte en Nubië. Echter, het museum ontvangt via sociale media ook reacties die racistisch of beledigend van aard zijn. Die worden door het museum niet getolereerd omdat het museum nadrukkelijk tegen elke vorm van racisme en discriminatie is. Opmerkingen op de sociale media van het museum die kwetsend of racistisch zijn, worden verwijderd. Tot slot nodigen we iedereen van harte uit om de tentoonstelling te bezoeken en zelf een mening te vormen.

Achtergronden bij de tentoonstelling Kemet in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

Het doel van deze tentoonstelling is tweeledig:

1) om de verbeelding van het oude Egypte en de boodschappen in muziek van zwarte kunstenaars te laten zien en te begrijpen, en 2) te tonen wat wetenschappelijk, Egyptologisch onderzoek kan vertellen over het oude Egypte en Nubië.

1) Kemet. Egypte in hiphop, jazz, soul & funk onderzoekt muziek van zwarte kunstenaars die in hun werk verwijzen naar het oude Egypte en Nubië: muziekvideo’s, covers van platenalbums, foto’s en hedendaagse kunstwerken. Deze muziek reflecteert vaak op ervaringen van zwarte mensen in het Westen en vertelt verhalen over de Afrikaanse diaspora en prekoloniaal Afrika, inclusief het oude Egypte als onderdeel van het Afrikaanse continent. De tentoonstelling legt uit waarom het oude Egypte belangrijk is voor deze kunstenaars en muzikanten en uit welke culturele en intellectuele stromingen de muziek is voortgekomen. Hun artistieke traditie in connectie met het oude Egypte is niet eerder zo uitgebreid bestudeerd. De muziek biedt relevante perspectieven op de manier waarop het oude Egypte traditioneel in het Westen is verbeeld en bestudeerd.

Uit reacties op de sociale media blijkt dat er misvattingen ontstaan wanneer de inhoud van de tentoonstelling uit verband wordt getrokken, bijvoorbeeld over de sculptuur van muzikant Nas. De tentoonstelling legt uit dat dit geen replica is van het masker van Toetanchamon maar een hedendaags kunstwerk uit 2019, door een kunstenaar gemaakt naar de voorkant van een album van de muzikant uit 1999.

2) Kemet. Egypte in hiphop, jazz, soul & funk toont oud-Egyptische en -Nubische objecten om te illustreren wat archeologisch en Egyptologisch onderzoek ons vertelt over de oude Egyptische en Nubische culturen. Zo worden elementen in de muziek geduid, geïllustreerd en soms gecontrasteerd. Ook actuele publieke en academische discussies worden uiteengezet, bijvoorbeeld over de huidskleuren van de oude Egyptenaren. De tentoonstelling bespreekt hoe het oude Egypte is bestudeerd vanuit eurocentrische en afrocentrische perspectieven. Afrocentrisme bekijkt de geschiedenis en de maatschappij vanuit een pan-Afrikaans oogpunt en het perspectief van zwarte Afrikaanse diaspora-gemeenschappen. Dat zie en hoor je soms terug in de muziek in de tentoonstelling. Die stelt bijvoorbeeld vooringenomenheden in geschiedschrijving aan de kaak en gaat in tegen anti-zwart racisme. Dit vindt het museum belangrijk.

Hedendaagse Egyptische perspectieven op het oude Egypte zijn ook eveneens belangrijk in het museum en komen in het museum regelmatig aan bod in tentoonstellingen en evenementen. Momenteel is dit onderdeel van een kunsttentoonstelling in het museum. Daarnaast is de discussie omtrent culturele toe-eigening en de betekenis van het oude Egypte voor hedendaagse Egyptenaren een klein onderdeel in de tentoonstelling Kemet.

  • Op de tentoonstellingspagina is meer te lezen over Kemet en iedereen met vragen kan contact opnemen via .