Zilveren pingesp uit Wijk bij Duurstede

Nederland middeleeuwen

Kleine ringgesp een zogenaamde "Penannular Brooch". Op het verbrede gedeelte van de ring een vlechtwerkmotief, voortgekomen uit de muilen van twee draken links en rechts. Dierstijl.

Deze zilveren ringgesp (of ‘ringfibula’) is teruggevonden in Wijk bij Duurstede (provincie Utrecht), waar in de Middeleeuwen de wereldstad Dorestad lag. Hij dateert uit de 7e-9e eeuw. Het verbrede gedeelte van de ring heeft een vlechtwerkmotief dat voortkomt uit de muilen van twee draken links en rechts. Gespen zoals deze werden gebruikt om kledinglagen op elkaar te spelden of gewoon voor het mooie. Rond de tijd dat Karel de Grote koning was van de Franken (van 768 tot 814) was Dorestad de grootste en rijkste handelsstad van Nederland. In de haven kwam koopwaar van over de hele wereld van toen. Het is dan ook het noordelijkste handelscentrum van het Karolingische Rijk en daarmee dé ontmoetingsplaats voor Franken, Friezen en Scandinaviërs. Het is vaak onduidelijk welke sieraden uit Scandinavië komen en welke in onze streken zijn gemaakt. Sommige sieraden zijn geïmporteerd, terwijl andere een modieuze mengstijl hebben van Frankische en Scandinavische invloeden. Deze ringgesp lijkt op bepaald type gespen dat we van de Scandinaviërs kennen. Men stak bij dit soort ringgespen de draaibare pin door de kleding en door de opening in de ronde gesp. Daarna draaide men de gesp een slag, om de pin vast te zetten. De gesp uit Dorestad werkt echter niet, omdat je de pin niet rond kunt draaien. Het lijkt dus een imitatie, waarbij de maker het voorbeeld niet helemaal goed begrepen heeft. Het object is in december 1940 de collectie van het museum gekomen door een schenking. Deze tekst is geschreven in 2024 en is gebaseerd op: A. Willemsen 2009, Dorestad, p.7-8, 163-165. Tentoonstellingsteksten RMO, Dorestad (2009).

Details

Afmetingen: 6,8 x 4 cm
Materiaal: metaal ; zilver
Periode: vmeb/vmec 600-850 n.Chr.
Vindplaats: Nederland, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Wijk bij Duurstede, Dorestad
Verwerving: schenking 1940 december
Inventarisnummer: f 1940/12.2

Relevante topstukken

Alle topstukken