Verguld zilveren ruiterhelm, “Peelhelm”

Nederland Romeinse tijd

Honderd jaar geleden deden turfstekers een spectaculaire vondst in het moeras van de Brabantse Peel. Op 15 juni 1910 haalden zij geen turf uit de grond, maar een vergulde zilveren ruiterhelm uit de Romeinse tijd. En ze vonden nog meer: een mantelspeld, een ruiterspoor, belletjes van een paardentuig en Romeinse munten. De gouden helm werd schoongepoetst en tentoongesteld in het huisje van een van de vinders. Voor tien cent kon men de schat komen bewonderen. Later werd de helm door het Rijksmuseum van Oudheden gekocht en gerestaureerd door een goudsmid.

Hoe deze helm in het moeras terechtkwam is onduidelijk. Het kan zijn dat de ruiter en zijn paard in het moeras verdronken. Maar ondanks uitgebreide zoektochten is geen botje aangetroffen, dus er zou ook sprake kunnen zijn van een offer. Het moet in ieder geval zijn gebeurd in het jaar 319 of kort daarna, gezien de datering van samen met de helm gevonden munten. De helm bestond oorspronkelijk uit een met leer gevoerde ijzeren kap. Hierop zijn dunne platen verguld zilverblik vastgezet met behulp van nieten, riempjes en gespen. Op de helm zijn twee inscripties ingekrast. De ene luidt: M. TITVS LVNAMIS LIBRI I-L. Dit is de naam van de maker (Marcus Titus Lunamis) en het gewicht aan gebruikt zilver (een pond + anderhalf ons). De andere inscriptie geeft het legeronderdeel van de ruiter aan: STABLESIA VI, de zesde Stablesiaanse Garde. Dit was een mobiel elitecorps dat de keizer begeleidde op zijn reizen door het rijk.