Ruim 450 voorwerpen te zien

In de vaste tentoonstelling Nederland in de Romeinse tijd draait alles om de Lage Landen in de eerste vier eeuwen van onze jaartelling. U ziet ruim 450 voorwerpen die te maken hebben met verhalen over forten, dorpen, handel, strijd, religie en rituelen. Niet alleen Romeinen, maar ook Cananefaten, Bataven en Friezen spelen hierin een belangrijke rol. In de zalen treft u naast de bekende topstukken uit onze collectie ook een aantal recente aanwinsten: een schaal uit Rijnsburg, een helm uit Leiden, een dolkmes uit Alphen aan den Rijn en altaren voor de godin Nehalennia uit Zeeland.

De limes

Een stuk van het huidige Nederland maakte vanaf het begin van onze jaartelling deel uit van het enorme Romeinse Rijk. De noordgrens daarvan (de limes) liep dwars door wat nu Nederland is en volgde het stroomgebied van de Rijn. Het Romeinse leger had de limes ingericht met forten, wachttorens en een grensweg. Een bonte verzameling wapens laat het superieure armamentarium van de Romeinse legioenen en hun hulptroepen zien. Generaal Julius Caesar heet u welkom, in de vorm van een marmeren portretbuste en het ‘nieuwe gezicht’ dat recentelijk is gemaakt.

Limes Werelderfgoed
Het Werelderfgoedcomité van UNESCO heeft op dinsdag 27 juli 2021 de Neder-Germaanse limes de status van Werelderfgoed toegekend. De Neder-Germaanse limes loopt in Nederland langs de Rijn, van Lobith tot aan Katwijk. Samen met het Duitse gedeelte, dat nu ook op de Werelderfgoedlijst staat, vormde het tweeduizend jaar geleden de buitengrens van de Romeinse provincie Neder-Germanië.

Goden en godinnen

De Romeinen introduceerden nieuwe goden in de Lage Landen. De lokale bevolking bleef daarnaast de eigen godinnen en goden vereren, maar sprak en schreef inmiddels het Latijn van de Romeinen. In die taal legden ze voor het eerst de namen van hun goden vast in schrift, onder andere op altaren. Hiervan zijn talrijke voorbeelden te zien, gewijd aan lokale godinnen als Viradecdis, Sandraudiga en Exomna. Extra aandacht is er voor de godin Nehalennia en de altaren die zeevaarders en handelaren aan haar wijdden in tempels langs de Zeeuwse kust.

Munten en handel

Romeinse munten illustreren de invoering van het Romeinse muntstelsel. Samen met de grote wegen, bruggen en kanalen waren dit de drijvende krachten achter de bloeiende handel en transport met andere delen van het immense Romeinse Rijk. Luxe goederen, zoals terra sigillata en bronzen beeldjes, waren nu voor iedereen beschikbaar.

Boven de limes

Vondsten als een Minerva-beeldje in een Friese terp en een helm op Texel laten zien dat er ook boven de limes contacten waren met de Romeinen. Fragmenten van muurschilderingen, waterleidingbuizen, vloerverwarmingstegels (lagen met tegels die werden gescheiden door een ruimte waarin hete lucht uit de oven circuleerde) en vensterglas geven een beeld van de vernieuwingen die de Romeinen introduceerden.

Grafmonumenten

Ook de rituelen rond dood en begraving lieten een mengeling van Romeinse gebruiken en lokale tradities zien. Imposante stenen grafmonumenten en reliëfs waren nieuw in de Lage Landen. De hoofdrol is hier weggelegd voor de sarcofaag die in het Limburgse Simpelveld is gevonden. Aan de binnenkant is de kist op unieke wijze versierd met het interieur van een Romeinse villa.