Vernieuwde vaste tentoonstelling

Duizenden jaren en miljoenen vierkante kilometers geschiedenis

Ur-Ningirsu, zoon van Gudea | Het oude Midden-Oosten

Portret van Ur-Ningirsu, zoon van Gudea, koning van de stad Lagash | Uit Irak, ca. 2100 v.Chr.

Het oude Midden-Oosten

De vaste tentoonstelling Het oude Midden-Oosten biedt een blik op het rijke verleden van deze regio. Duizenden jaren en miljoenen vierkante kilometers aan geschiedenis zijn samengebracht in één zaal. Centraal staan de diversiteit van het gebied, de culturen en de landschappen: van vruchtbare rivierdalen tot immense bergketens, van Assyrische koningen tot een Babylonische priesteres, en van kleine rolzegels tot imposante koningsbeelden.

Duizenden jaren en miljoenen vierkante kilometers

Het gebied dat het Midden-Oosten omvat is immens en loopt van de Middellandse Zee tot de Perzische Golf, en van de Kaspische Zee tot de Rode Zee. Rivieren en bergen spelen een grote rol in de geschiedenis van de regio. Ze verbonden niet alleen mensen, culturen en talen, maar vormden ook natuurlijke grenzen. Heersers en wereldrijken kwamen en gingen, met soms dramatische gevolgen voor de inwoners van een gebied. Maar het dagelijks leven ging altijd door: monden moesten worden gevoed en de was moest worden gedaan.

Grote verhalen

In de tentoonstelling maakt u kennis met belangrijke verhalen over het gebied. Die gaan over de opkomst van de eerste steden tussen 4000 en 3000 voor Christus en over de ontwikkeling van het koningschap, tempels en het schrift rond 3300 v.Chr. Ook het tijdperk van de wereldrijken vanaf het eerste millennium voor Christus komt aan bod. Dit zijn de grote aanknopingspunten voor bezoekers om de geschiedenis van het gebied te kunnen plaatsen.

Kleine verhalen

Daarnaast krijgt u vele inkijkjes in het dagelijks leven van mensen uit de hele regio. Kleitabletten met spijkerschrift onthullen zelfs de emoties van duizenden jaren geleden. Zo leest u over liefde (‘Ze is een zoete dadel uit Dilmun, de beste dadel die als eerste gekozen wordt’), zorgen (‘Moge de heilige moordenares niet te dicht bij je komen!’) en frustratie (‘Ik heb jou wel tien keer geschreven, maar jij hebt mij niet geantwoord!’).

Over de collectie

Het Rijksmuseum van Oudheden verwierf vanaf het einde van de negentiende eeuw bijna 20.000 voorwerpen uit het oude Midden-Oosten. Deze zijn onderdeel van de Nederlandse Rijkscollectie. In vergelijking met andere verzamelgebieden kwam deze collectie pas relatief laat tot stand en bleef dan ook relatief klein. Maar de verzameling bestrijkt wel een periode van ruim dertienduizend jaar, met voorwerpen uit onder andere het huidige Turkije, Jordanië, Syrië en Irak. In de vaste tentoonstelling zijn zo’n 250 voorwerpen uit die collectie te zien. Daarnaast worden bruiklenen getoond van de Universitaire Bibliotheken Leiden, het Nederlandse Instituut voor het Nabije Oosten en de Universiteit Leiden (Faculteit Archeologie).

Deze vaste tentoonstelling is tot stand gekomen dankzij steun van de VriendenLoterij.

VriendenLoterij | logo

EXTRA EXPOSITIE | De tijdelijke kleine expositie Collectie//Reflectie gaat over twee verzamelingen uit het oude Midden-Oosten die in de afgelopen jaren aan het museum zijn geschonken: wat zijn de afwegingen om die in de rijkscollectie op te nemen?  U vindt Collectie//Reflectie in de ruimte achter de Egyptische tempel in de Tempelzaal. | TE ZIEN T/M EIND FEBRUARI 2025

Cilinder met spijkerschrift | Het oude Midden-Oosten

Spijkerschrift op een cilinder | Uit Irak, 605-562 v.Chr.

Gouden leeuw | Het oude Midden-Oosten | Herkomst en definities

Vergulden mantelspeld in de vorm van een leeuw | Uit Iran, ca. 400 v.Chr.