Overzichtstentoonstelling met ruim honderd hoogtepunten

18 december 2020 t/m 9 oktober 2022

Topstukken uit de collectie gesneden stenen

In Pracht en precisie waren de mooiste en meest bijzondere ‘gesneden stenen’ uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden bijeengebracht. Bezoekers zagen meer dan honderd voorbeelden van deze kleurrijke en vaak kostbare kleinoden met gegraveerde voorstellingen. Ze komen uit het oude Nabije Oosten, Egypte en de klassieke oudheid. Vaak zijn ze niet groter dan een vingertop. Op de stenen staan afbeeldingen van goden, dieren, symbolen, keizers en magische spreuken.

Stenen met speciale krachten

De stenen dienden meerdere doelen. De oudste exemplaren werden gebruikt om een zegelafdruk mee te maken. Later werden ze gedragen voor de sier: meestal in een ring, maar ook als talisman of amulet. De verfijnde, gegraveerde voorstellingen zouden de stenen voorzien van zekere krachten. Een voorbeeld hiervan zijn de goden en rituelen die voorkomen op rolzegels uit Mesopotamië. Die zouden de verzegelde afspraken bestendigen en eigendommen beschermen.

Het vakmanschap van de kunstenaars

In de tentoonstelling maakte u kennis met het ongekende vakmanschap van de stenen-kunstenaars uit de oudheid en uit de eeuwen daarna. Bezoekers ontdekten de symboliek achter steensoorten en de zeer uiteenlopende gegraveerde voorstellingen. In de zaal werden enorme vergrotingen van een aantal van deze minutieuze tafereeltjes geprojecteerd. Bovendien leerde u de eigenaren en bewonderaars van de stenen kennen en de vele manieren waarop zij die door de eeuwen heen gebruikten. De expositie werd aangevuld met antieke ladekastjes van negentiende-eeuwse verzamelaars.

Grootste verzameling gesneden stenen van Nederland

Pracht en precisie was een expositie over de rijke collectie gesneden stenen van het Rijksmuseum van Oudheden. Die bestaat uit zo’n 6300 cameeën’, intaglio’s, cilinderzegels, stempelzegels en zegelafdrukken. Het is de grootste verzameling van Nederland op dit gebied. Sommige stenen zijn duizenden jaren oud, terwijl andere pas in de zeventiende eeuw zijn gemaakt. Na sluiting van het GeldMuseum in 2013 werden circa 4300 stuks door het ministerie van OCW aan het Rijksmuseum van Oudheden overgedragen. Het andere deel van de collectie heeft het museum sinds de oprichting in 1818 zelf bijeen gebracht.

Cameeën uit privécollectie en nieuwe gemmen

Deze versie van Pracht en Precisie was deels een herhaling van een tentoonstelling uit 2015. Nieuw in de deze versie was een aantal bijzondere gemmen uit een recente schenking en enkele fraaie cameeën uit een privéverzameling.

Fotograaf-kunstenaar Stephen Sack

De Amerikaanse hedendaagse fotograaf-kunstenaar Stephen Sack maakte een serie van zestien foto’s van gemmen uit de collectie. Sack liet zich inspireren door de veelheid aan kleuren en voorstellingen. De foto’s sierden de wanden van de tentoonstellingszaal.