VERWACHT
Grote tentoonstelling met internationale topstukken
te zien van 13 oktober 2023 t/m 17 maart 2024
Nederland in de Ottoonse wereld,
900-1100
Het midden van de Middeleeuwen
Het midden van de Middeleeuwen, rond het jaar 1000, markeert een belangrijke overgangsperiode in de Nederlandse geschiedenis. Het jaar 1000 toont het huidige Nederland in de 10de en 11de eeuw in al haar diversiteit, met aandacht voor het leven van zowel gewone mensen als personen die een bijzondere positie in de maatschappij hadden. De tentoonstelling is gemaakt voor jong en oud. Het verhaal is gebaseerd op een rijkdom aan archeologische vondsten, resten van gebouwen en bewaarde kunstvoorwerpen uit Nederland en van ver daarbuiten.
Archeologische vondsten en kunstobjecten
In deze tentoonstelling ontdekken families en geschiedenis-liefhebbers objecten en verhalen die herkenning of juist verwondering bieden. Er zijn archeologische vondsten uit heel Nederland en aangrenzende regio’s, waaronder wapens, fibula’s, schaakstukken, scheepshout, kapitelen en gouden sieraden. De voorwerpen worden gecombineerd met kunstwerken en kunstobjecten: edelsmeedwerk, ivoor, relieken en kostbaar textiel uit alle windstreken die in schatkamers bewaard bleven. Bovendien liggen er spectaculaire handschriften uit de 10de en 11de eeuw in de vitrines, bijzonder vanwege hun inhoud, taal, decoratie en/of band.
Belangrijke periode
Het Nederlandse verhaal is tevens deel van een grotere wereld. Dat vertellen bijvoorbeeld voorwerpen uit het Byzantijnse rijk, wereldkaarten uit verschillende perspectieven, en het Rome van het jaar 1000 – met al zijn Nederlandse gasten. In de 10de en 11de eeuw verandert het landschap van wat nu Nederland is ingrijpend, groeit de bevolking en worden burchten, kerken en paleizen gebouwd. De macht ligt bij bisschoppen, die verantwoorden aan een keizer in Duitsland en een paus in Rome. Internationaal is het een tijd waarin veel kennis wordt verwoord en verspreid en reizigers de wereld verkennen vanuit culturele centra op alle continenten. Bovendien is het bereiken van het jaar 1000 een echt ‘millennium-moment’ geweest, met angst en verwachting vooraf, en soms teleurstelling achteraf.
Op reis door het jaar 1000
De tentoonstelling is opgezet als een reis. Die begint met de Viking-reliekhoorn uit de Onze Lieve Vrouw-basiliek in Maastricht, gecombineerd met een Perzische zijden leeuwenstof. Een hoofdrol in de tentoonstelling is weggelegd voor het Evangeliarium van Egmond uit de Koninklijke Bibliotheek, dat hiervoor de afgelopen jaren is onderzocht. De zaal waarin de sfeer van een crypte en een palts (residentie) wordt opgeroepen, belooft heel speciaal te worden. De vele kostbare objecten zullen in deze schatkamer optimaal tot hun recht komen.
Aan deze tentoonstelling is ook een wetenschappelijk onderzoeksproject over het jaar 1000 gekoppeld.
Evangeliarium van Egmond, pagina’s uit ca. 900 (collectie: KB)
Viking-armring uit Callantsoog, 900-1000 (collectie: RMO)
Mozaïek met griffioen en tulpen uit Istanbul, 1000-1100 (collectie: RMO)
Borstkruis van Sint Servaas, ca. 1039 (collectie: schatkamer Sint-Servaas, Maastricht)
