Kleine fototentoonstelling

24 augustus t/m 18 december 2022

Straatkunst van de Egyptische Opstand

In deze kleine tentoonstelling zagen bezoekers een selectie van acht foto’s van straatkunstwerken in Egypte, die tijdens de demonstraties tussen 2011 en 2014 in met name Caïro gemaakt zijn. Basma Hamdy verzamelde foto’s van de werken en publiceerde ze in haar boek Walls of Freedom. Voor deze presentatie maakte zij, in samenwerking met RMO-conservator Daniel Soliman, een selectie van beelden waarin het oude Egypte een grote rol speelt.

Demonstraties op het Tahrirplein

Tussen 2011 en 2014 gingen Egyptenaren massaal de straat op om tegen de Egyptische overheid te protesteren. Ze verzamelden zich overal in Egypte, en het bekendst werden de protesten op en rond het Tahrirplein in Caïro. Mensen kwamen er om te demonstreren en politiek te bediscussiëren. Dit vertaalde zich ook in straatkunst, waarin kunstenaars politieke en maatschappelijke vraagstukken aankaartten.

Straatkunst

De straatkunst was een belangrijk middel om vrijheid uit te drukken. Het werd een verlengstuk van het activisme en een manier om met het publiek in contact te komen. Het ontmaskerde corruptie en onderdrukking, en omzeilde de nieuwsmedia en hun manier van verslaggeving. Straatkunst was tegelijkertijd een manier om de slachtoffers van het geweld van het regime te herdenken. Zij werden afgebeeld als engelen of heiligen die, volgens het christelijke en islamitische geloof, een speciale plek in het paradijs hebben.

Inspiratie uit het oude Egypte

Meerdere kunstenaars haalden hun inspiratie uit de iconen en iconografie van kunst uit het oude Egypte. Afbeeldingen van Toetanchamon en Nefertiti bijvoorbeeld, of scènes uit wandschilderingen. De oud-Egyptische periode wordt gezien als een belangrijk onderdeel van de hedendaagse Egyptische identiteit. Tijdens de demonstraties probeerden sommige kunstenaars een visuele beeldtaal te creëren die alle mensen zouden begrijpen. Het oude Egypte werd door hedendaagse Egyptenaren als het ware teruggevorderd, uit het domein van de westerse archeologie en toerisme. Het leverde indrukwekkende kunstwerken op, die de iconen van het oude Egypte in een nieuw, urgent perspectief plaatsen.

Samenwerking

De tentoonstelling werd ontwikkeld in samenwerking met Basma Hamdy, universitair docent Graphic Design aan de Virginia Commonwealth University in Doha, Qatar. In 2014 verscheen van haar hand het boek Walls of Freedom – Street art of the Egyptian Revolution, waarin honderden straatkunstwerken staan gedocumenteerd. Vele daarvan zijn inmiddels van de muren verwijderd of verdwenen.

Toetanchamon op het Tahrirplein

2Vth (Anonymous Pharaoh), Alexandrië | Krachtige combinatie van de maskers van koning Toetanchamon en de Britse revolutionair Guy Fawkes | Door Marwan Shahin

Toetanchamon op het Tahrirplein

Wachter, Caïro | Deze schildering is gebaseerd op een reliëf uit de tempel van Karnak, waarop te zien is hoe de oud-Egyptische koning Thoetmosis III zijn vijanden verslaat | Door Alaa Awad