Romeinen langs de Rijn

Familietentoonstelling

1 juni t/m 14 december 2020

Leven langs de Romeinse grens in Nederland

De Rijn als grens

Zo’n tweeduizend jaar geleden waren de Romeinen de baas in het zuiden van Nederland. De Rijn vormde de noordelijke grens van het Romeinse Rijk: de limes. In de familietentoonstelling Romeinen langs de Rijn ontdekte je hoe het leven langs de grensrivier er in die tijd uitzag.

Niet alleen soldaten

Wie denkt dat langs de Rijn alleen soldaten in forten woonden, heeft het mis. Ook de gezinnen van de soldaten woonden in de forten en de dorpjes eromheen: vrouwen, kinderen en bedienden. Bovendien waren hier handelaren te vinden, en ambachtslieden die zaken deden met het leger.

Het leven van alledag

In de tentoonstelling verkende je het leven van alledag langs de grens. Je zag en hoorde verhalen over soldaten en families, bouw- en kookkunsten, spellen en vermaak, verbroedering en ruzies. Ook voor kinderen was er veel te doen en te ontdekken, met spellen door de hele tentoonstelling en een doe-boekje vol opdrachten en hersenkrakers.

Wat kon je zien?

De belangrijkste onderdelen van Romeinen langs de Rijn waren natuurlijk de archeologische vondsten uit forten en omliggende dorpjes. Het waren er meer dan driehonderd. Je zag zwaarden en helmen, maar ook speelgoed, babyflesjes, kinderschoentjes, godenbeeldjes en damessieraden. Persoonlijke bezittingen brachten de Romeinse soldaten dichtbij, zoals bekers met ingekraste soldatennamen en het diploma van een militair.

Jasper de Bruin neemt je mee over de tentoonstelling 'Romeinen langs de Rijn'

Romeinen langs de Rijn

Romeinse soldaat en zijn vrouw (Kelvin Wilson, archeologisch illustrator)

Gevonden langs de limes

Vrijwel alle voorwerpen in de tentoonstelling zijn gevonden in provincies waar de Romeinse grens doorheen liep: Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. Ze zijn opgegraven bij de Romeinse forten en de omliggende dorpen. Vele ervan waren voor het eerst voor publiek te zien.

Van kostbare grafsteen tot zilveren dolkgordel

Een van de opvallendste objecten was een kostbare grafsteen voor een vrouwelijke bediende. De vrouw heette Salvia Fledimella. Haar voormalige baas liet na haar dood de grafsteen oprichten. Andere bijzonderheden waren een bronzen ruiterhelm met een adelaarskop, en de vondsten uit het graf van een vermoorde soldaat van Romeinse hulptroepen. Hij is in volledige militaire uitrusting in een waterput terechtgekomen, inclusief zilveren dolk en gordel.

Extra

Tentoonstellingspaviljoen: apart gedeelte in de zalen, met aandacht voor tweehonderd jaar archeologisch onderzoek in Nederland langs de Romeinse grens
Tentoonstellingsboekje Romeinen langs de Rijn: verkrijgbaar in de museumwinkel (full colour, 80 pagina´s, € 12,50)
RMO Magazine: met o.a. artikelen over de tentoonstelling en Romeinen in Nederland | verkrijgbaar in de museumwinkel (full colour, € 3,50)

Romeinse dobbel- en spelstenen

Ruiterhelm met vogelkop, 2de–3de eeuw na Chr., gevonden in Vechten (Utrecht)

Steun

Romeinen langs de Rijn kwam tot stand met dank aan de Gravin van Bylandt Stichting, Fonds 1818 en het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland. Verder werd samengewerkt met de drie limes-provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland, en met Romeinse Limes Nederland.

Logos_RldR_400p

Limes en het museum

De Romeinse limes is belangrijk Nederlands erfgoed, en is in december 2019 genomineerd als UNESCO-werelderfgoed. Het overgrote deel van de archeologische vondsten die de afgelopen tweehonderd jaar langs de Romeinse limes in Nederland zijn gedaan, bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden – het nationale centrum voor archeologie dat zelf ook is gelegen langs de limes, in Leiden.

Bruikleengevers

Erfgoed Leiden en Omstreken, Museum Het Valkhof, Stadsmuseum Woerden, het Provinciaal depot Utrecht, het Provinciaal Depot Zuid-Holland, het Provinciaal Utrechts Genootschap van Kunsten en Wetenschappen (PUG), de Vakgroep Erfgoed Gemeente Utrecht en enkele particuliere verzamelingen.