Mini-tentoonstelling

te zien van 31 augustus t/m 4 december 2022

Grote vijftiende-eeuwse muntschat uit Nederland

In 2017 werd bij werkzaamheden in het dorp Hoef en Haag (bij Vianen) een grote vijftiende-eeuwse muntschat gevonden: een kookpot met 498 munten. Twaalf zijn van goud gemaakt en de rest van zilver. De schat is waarschijnlijk uit veiligheidsoverwegingen verstopt tijdens de Tweede Stichtse Oorlog van 1481-1483.

  • De muntschat was te zien in een vitrine achter de Egyptische tempel in de Tempelzaal, onze gratis toegankelijke entreehal.

Kookpot

Deze grote hoeveelheid laatmiddeleeuwse munten is in 2017 gevonden bij waterleidingwerk in het dorp Hoef en Haag, bij Vianen. De schat was begraven in een greppel langs een middeleeuwse weg, dichtbij het verwoeste kasteel Hagestein. In een kookpot zaten maar liefst 498 munten: twaalf zijn van goud gemaakt en de rest van zilver. Ze waren op textiel gelegd en deels in rolletjes verpakt.

Verstopt in de oorlog

Ongeveer een derde van de munten is van Bourgondische heersers uit de vijftiende eeuw. Evenveel zijn van David van Bourgondië, bisschop van Utrecht. In het overige deel zitten ook munten uit bijvoorbeeld Frankrijk, Engeland en Friesland. De jongste munten zijn uit 1481/82 en waarschijnlijk is schat voor de veiligheid verstopt tijdens de Tweede Stichtse Oorlog van 1481 tot 1483.

Te zien in Vianen en Leiden

In overleg met de gemeente Vijfheerenlanden is de schat van Hagestein in 2022 aangekocht door het Rijksmuseum van Oudheden. De schat past mooi in de lokale geschiedenis, maar is ook van nationaal belang. Daarom werd de schat tegelijk gepresenteerd in de musea van Vianen en Leiden: elk museum toonde de helft van de munten. In het Rijksmuseum van Oudheden was ook de originele pot te zien. Die was niet gerestaureerd, omdat er sporen van het inpaktextiel in zitten en die werden nog onderzocht.

Middeleeuwse Muntschat van Hagestein kromstaart

Een van de munten: een ‘kromstaart’ uit Leeuwarden (foto: DNB)

Muntschat van Hagestein

De muntschat, op het moment dat alles net uit de grond was gekomen (foto: Alexander van de Bunt/Landschap Erfgoed Utrecht)

PAN

Detectorzoekers melden hun vondsten aan bij PAN (Portable Antiquities of the Netherlands), een online database van detectorvondsten.