Met ingegraveerde voorstellingen over de liefde

Vlak voor Valentijnsdag 2014 ontving het Rijksmuseum van Oudheden een heel toepasselijke schenking voor de middeleeuwse collectie: een mes uit ca. 1500 met prachtige, ingegraveerde voorstellingen over de liefde. Het is gevonden in de afgegraven grond voor de bouw van het nieuwe stadhuis van Rotterdam. Het mes is geschonken door de eigenaar, een lid van de vriendenvereniging van het museum.

  • Tot en met 6 juli 2014 konden bezoekers het middeleeuwse mes zien in een vitrine in de entreezaal van het museum, naast de Egyptische tempel.

Expliciete symboliek

Op het handvat staan aan beide zijden een man en een vrouw afgebeeld. Aan de ene kant zijn ze in een innige omhelzing verstrengeld, aan de andere kant spelen ze op een luit en een fluit. Vooral de expliciete symboliek van dat laatste hoefde je aan middeleeuwers niet uit te leggen, en ook nu nog moge duidelijk zijn waarvoor dit symbool stond. Waarschijnlijk is het mes destijds door een liefhebbende man cadeau gedaan aan de vrouw waarvan hij hield. Het mes is duidelijk intensief gebruikt, dus het cadeau is in vruchtbare aarde gevallen.

Tekst op handvat

Het kleine mes is 15 centimeter lang. Het is gemaakt van ijzer, waarover een handvat van messing is geschoven. Onder de afbeeldingen van de man en de vrouw ontrolt zich een banderol met tekst in het Middelnederlands. Ook aan de zijkanten van het handvat is tekst gegraveerd, in totaal vier regels. De ontcijfering daarvan is nog niet afgerond, maar duidelijk is dat ook de tekst over de liefde gaat. Er staat onder andere ‘myen hartgen’ (mijn hartje) en de strekking van de tekst is dat het ‘lijden doet’ als je van je geliefde ‘scheiden moet’.

Middeleeuws mes