Familietentoonstelling over een miljoen jaar geschiedenis

5 juni t/m 31 oktober 2021

Verdwenen wereld in de Noordzee

In de tentoonstelling Doggerland maak je een ongekende tijdreis van een miljoen jaar. Het is een reis voor jong en oud naar een verdwenen prehistorische wereld in de Noordzee: Doggerland. Je komt meer te weten over de prehistorische bewoners van dit bijzondere land, en hoe ze zich staande hielden in een omgeving en een klimaat dat steeds veranderde.

Droge Noordzeebodem

Het verhaal begint in de periode van de ijstijden, toen de bodem van de Noordzee meestal droog stond. In een uitgestrekt en vruchtbaar landschap leefden mammoeten, wolharige neushoorns, reuzenherten, Neanderthalers en de eerste moderne mensen. Uiteindelijk werd zo’n achtduizend jaar geleden die prehistorische wereld overspoeld door het stijgende zeewater.

Tweehonderd Doggerlandvondsten

Tegenwoordig zijn nog altijd sporen en voorwerpen uit Doggerland te vinden op de bodem en stranden van de Noordzee. Meer dan tweehonderd van de mooiste en interessantste Doggerlandvondsten zijn samen te zien deze tentoonstelling. Verzamelaars, liefhebbers en onderzoekers troffen ze aan langs de branding, in vissersnetten en bij onderwateropgravingen.

Fossielen van dieren, reconstructie gezicht Neanderthaler Krijn

Je ziet prehistorische werktuigen van vuursteen, gewei en bot, waaronder imposante vuistbijlen – de Zwitserse zakmessen van Neanderthalers. Vergeet ook niet stil te staan bij de fossielen van de prehistorische dieren die er leefden, zoals botten en kiezen van mammoeten, maar ook versteende keutels van hyena’s. Bijzonder is het gereconstrueerde gezicht van Krijn, de ‘eerste Neanderthaler van Nederland’ die 50.000 jaar geleden in Doggerland leefde. Ook te zien is het ‘Neanderthaler-mesje’ met een handvat van berkenpek. Vorig jaar was de vondst van dit ingenieuze werktuigje groot in het nieuws.

Grootste archeologische vindplaats van Europa

De Doggerlandbewoners kregen na de laatste ijstijd, zo’n 11.000 tot 7.000 jaar geleden, te maken met grote klimaatveranderingen, net als nu. Het zeewater steeg en na een enorme tsunami verdween Doggerland uiteindelijk onder de golven. Ook uit deze periode vind je voorwerpen terug in de tentoonstelling, zoals bijlen en werktuigen die zijn gemaakt van vuursteen, been en hertengewei. Bijzonder zijn pijlpunten die uit mensenbot zijn gesneden. Verder vallen de versierde dierenbotten op, en sieraden, zoals barnstenen kralen en een hanger van everzwijntand. Bij elkaar opgeteld is de verdwenen wereld van Doggerland de grootste archeologische vindplaats van Europa.

Kinderboek over Doggerland: Onder de golven

  • Kinderboekenschrijfster Linda Dielemans schreef over Doggerland het boek Onder de golven (Fontaine Uitgevers). Te koop voor € 20 in o.a. de museumwinkel en de online webshop.
  • Het gratis doeboekje voor families om Doggerland mee te verkennen is helaas niet meer verkrijgbaar.
Nederlandse Neanderthaler Krijn

Het gereconstrueerde gezicht van Krijn, de ‘eerste neanderthaler van Nederland’ (foto © Servaas Neijens)

Doggerland schedelfragment Neanderthaler Krijn

De fossiele wenkbrauwboog van Neanderthaler Krijn

Conservator Luc Amkreutz geeft u in deze online rondleiding een blik in de tentoonstellingszalen (duur: 14 minuten)

Extra

In het kader van de tentoonstelling zijn extra producten gemaakt en activiteiten te doen:

  • Strandstruindag op zaterdag 23 oktober 2021: ga op pad met Doggerland-experts en speur langs het strand van De Zandmotor naar prehistorische sporen en overblijfselen.
  • Strandstruin-folder vol handige info waarmee je zelf op het strand op zoek kunt gaan naar fossiele resten uit de prehistorie.
  • Tentoonstellingsboek Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee, met een compleet overzicht van het actuele Doggerland-onderzoek (Uitgeverij Sidestone Press). Te koop voor € 19,95 in o.a. de museumwinkel en de online webshop.
  • Digitaal lesmateriaal voor bovenbouw primair onderwijs.

Na afloop reist de tentoonstelling door naar een aantal andere musea in de Nederlandse kustprovincies.

Het Doggerlandboek kwam tot stand met steun van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Provincie Zuid-Holland.

Bruiklenen

Onderzoek en samenwerking

De tentoonstelling maakt deel uit van een breed publieks- en onderzoeksproject over Doggerland, dat gesteund wordt door het Dhr. en mevr. Postma-Bosch Fonds en het Meerjarenprogramma Musea en erfgoedinstellingen van het Mondriaan Fonds. Daarbinnen wordt nauw samengewerkt met de Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, Rijksuniversiteit Groningen, TNO-GDN, Deltares, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Archeologie Rotterdam, Stichting Stone, Werkgroep pleistocene zoogdieren en de Werkgroep Steentijd Noordzee.

Het Rijksmuseum van Oudheden wordt gesteund door de VriendenLoterij.

Doggerland Djenne Fila Mammoeten kindercollege Doggerland

Mammoeten in Doggerland | Illustratie door Djenné Fila in het kinderboek 'Onder de golven'

Doggerland bizonjagers

Bizonjagers | Illustratie: Kelvin Wilson

In dit mini-college vertelt conservator Luc Amkreutz over de prehistorische wereld van Doggerland (opgenomen in maart 2021, duur: 15 minuten)

Onderwijs

Ga naar onderwijs