Met inkrassingen van griffels

De collectie Nederland in de middeleeuwen is sinds maart 2016 twintig leisteentjes met inkrassingen van griffels rijker. De leien zijn in 1984 en 1985 gevonden onder Hofstede te Vliet in Lopikerkapel (Utrecht) en dateren uit de periode tussen 1350 en 1475. De teksten bestaan uit zowel korte fragmenten Latijn als Middelnederlands. De leisteentjes lijken als kladpapier te zijn gebruikt.

Liedje ‘Het steit een boem’

Op een van de leisteentjes is een stuk van een liedje gekrast: Het steit een boem (‘Er staat een boom’, zoals de eerste regel van de tekst luidt). Het lied is alleen van deze lei bekend en in deze vorm opgenomen in de Nederlandse Liederenbank. Op het leisteentje staan notenbalken en groepen met woorden.

Meekijken met de liedjesschrijver

De tekst is niet helemaal te begrijpen, maar de strekking is duidelijk. Het is een liefdesliedje op rijm en er staat een tuinmetafoor in: over een boom die vrucht draagt, een hart dat pijn doet en een hof waar geen andere tuinman in mag. Het leukste is dat sommige noten doorgestreept zijn en dat woorden ontbreken. Andere woorden zijn ver uit elkaar geschreven, om bij de noten te passen (‘ander hof man in’). Hier was dus iemand bezig een liedje te maken en meer dan vijfhonderd jaar later kunnen wij meekijken.

Middeleeuwse leisteentjes