Conservator collectie Prehistorie
Prof. dr. Luc Amkreutz
tel: +31 (0)71 5163 167
e-mail: stuur een bericht
Volg Luc Amkreutz op Twitter
Bekijk zijn Academia-pagina
ORCID ID: 0000-0003-4664-5552
Studie en loopbaan
Luc Amkreutz (Heerlen, 1978) studeerde Prehistorie aan de Universiteit Leiden. Hij studeerde in 2004 af op een studie over de vroegste boeren in Nederland en was betrokken bij verschillende onderzoeken in binnen- en buitenland. Zijn promotieonderzoek (2013) betrof het neolithisatieproces in het Benedenrijnse bekken: Persistent Traditions. A long-term perspective on communities in the process of Neolithisation in the Lower Rhine Area (6000-2500 cal BC). In 2008 volgde hij Leo Verhart op als conservator collectie Prehistorie in het Rijksmuseum van Oudheden. Amkreutz is intensief betrokken bij uiteenlopend onderzoek naar de prehistorie in Noordwest-Europa en de publieke communicatie daarvan. Hij organiseert samen met een werkgroep de jaarlijkse Steentijddag. Per 1 april 2022 is hij namens het Rijksmuseum van Oudheden benoemd als bijzonder hoogleraar Public Archaeology bij de Faculteit Archeologie, Universiteit Leiden.
Onderzoek
Sinds zijn studie richt Amkreutz zich in het bijzonder op de steentijd en met name het Mesolithicum en Neolithicum in Nederland en Noordwest-Europa. Het onderzoek naar de Lineaire Bandkeramiek en de culturen daarna en het neolithisatieproces vormen een rode draad. De prehistorische archeologie van de Noordzee, het verdwenen Doggerland, heeft ook zijn bijzondere belangstelling. Daarbij staat de verbondenheid van mens en materiële cultuur met landschaps- en klimaatsverandering centraal. Ook de receptie- en verzamelgeschiedenis van de prehistorie en de collectie Oud Europa heeft zijn belangstelling. Onderzoek vindt vaak plaats in samenwerkingsverband met de Universiteit Leiden en andere partners en omvat materiaalstudies, veldwerk en publiekscommunicatie. Citizen science, de optimalisering van samenwerking tussen vakspecialisten en amateurarcheologen, de vertaling en waardering van archeologisch wetenschappelijke kennis en de rol van archeologisch erfgoed in de samenleving vormen blijvende speerpunten.
Stel mij een vraag over
- Prehistorie van Nederland
- Doggerland en de prehistorische archeologie van de Noordzee
- Materiële cultuur steentijd en bronstijd
- Theorie en etnografie van prehistorische jager-verzamelaars en boerensamenlevingen
- De waarde(ring) en rol van archeologisch erfgoed in de samenleving
Belangrijke onderzoeksprojecten
- Resurfacing Doggerland (2021-2025) NWO ‘Archeologie-Telt’. Onderzoeksproject prehistorische archeologie Noordzee
- Elsloo-Koolweg reconsidered (2019-2020) RCE ‘pre-Malta’. Onderzoeksproject oudste grafveld (Lineaire Bandkeramiek) Nederland
- The Ommerschans hoard (2017-2023). Analyse en interpretatie Ommerschans depotvondst
- Collecting Ancient Europe (2016-2020). NWO-‘Museumbeurs’. Receptie-onderzoek collectie Oud-Europa
- Networked landscapes (2016-2018). Participation in burial mound research Leiden University
- Terug naar de Bandkeramiek (2010-2014). NWO-‘Odyssee’. ‘Vergeten’ onderzoek van de bandkeramiek
- From Hardinxveld to Noordhoorn (2004-2008). NWO-‘Oogst van Malta’. Neolithisatieproces
Luc Amkreutz
Belangrijke publicaties
- Amkreutz, L.W.S.W., 2021. Integrating communities and landscape: A wetland perspective from the Lower Rhine Area, in: D. Borić, D. Antonović en B. Mihailović (red.), Foraging Assemblages. Vol. 1, Belgrade & New York: Serbian Archaeological Society (The Italian Academy for Advanced Studies in America, Columbia University), 110-117.
- Amkreutz, L. en S. van der Vaart-Verschoof (red.), 2021. Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee. Leiden: Sidestone Press (behorende bij de tentoonstelling van 2021 in het Rijksmuseum van Oudheden).
- Niekus, M. en L. Amkreutz, 2021. Facts, Fakes and Fantasy: a critical review of Upper and Late Palaeolithic engravings, perforated objects and personal ornaments from the Netherlands, Quaternary International 573, 75-91.
- Amkeutz, L., S. Bloo, R. Houkes, L. Kooistra, L. Kubiak-Martens, A. Verbaas en J. Zeiler. Op goede gronden, De overgang naar een boerenbestaan in het neolithicum (5300-2000 voor Christus), in: L. Kooistra (red), Verandering van spijs. Tienduizend jaar voedselbereiding en eetgewoonten, Utrecht: Matrijs, 38-69.
- Kocher et al., 2021. Ten millennia of hepatitis B virus evolution. Science 374/6564, 182-188.
- Patterson, N., et al., 2021. Large-scale migration into Britain during the Middle to Late Bronze Age. Nature 601, 588-594.
- Amkreutz, L.W.S.W. (red.) 2020. Collecting Ancient Europe. National Museums and the search for European Antiquities in the 19th-early 20th century, Leiden: Sidestone Press (PALMA 23).
- Amkreutz, L. and I. van Wijk, 2020. Odds and end(ing)s. Aspects of deposition and ritual behavior in the Linearbandkeramik of the Low Countries, in: D. Hofmann (red.), Magical, mundane or marginal? Deposition practices in the Early Neolithic Linearbandkeramik culture, Leiden: Sidestone Press.
- Dusseldorp, G.L. en L. Amkreutz, 2020. A long slow goodbye – Re-examining the Mesolithic Neolithic transition (5500 – 2500 BCE) in the Dutch Delta. Analecta Praehistorica Leidensia 50, 121-142.
- Peeters, H. en L. Amkreutz, 2020. The Netherlands: Probing into the Submerged Prehistoric Archaeology, Landscapes and Palaeontology of the Dutch Continental Shelf, in: G. Bailey, N. Galanidou, H. Peeters, H. Jöns en M. Mennenga (red.), The archeology of Europe’s Drowned Landschapes. Coastal Research Library, vol 35. Cham; Springer.
- Niekus, M.J.L.T., P.R.B. Kozowyk, G.H.J. Langejans, D. Ngan-Tillard, H. van Keulen, J. van der Plicht, K.M. Cohen, K.M., W. van Wingerden, B. van Os, B.I. Smit, L.W.S.W. Amkreutz, L. Johansen, A. Verbaas, en G.L. Dusseldorp, 2019. Middle Paleolithic complex technology and a Neandertal tar-backed tool from the Dutch North Sea. Proceedings of the National Academy of Sciences 116, 22081-22087.
- Amkreutz, L., V. Verpoorte, A. Waters-Rist, M. Niekus, V. van Heekeren, A. van der Merwe, H. van der Plicht, J. Glimmerveen, F. Stapert and L. Johansen, 2018. What lies beneath … Late Glacial human occupation of the submerged North Sea landscape, Antiquity, 92/361, 22-37.
- Amkreutz, L., -5000 Jagers en boeren in de wetlands, in: L. Heerma van Voss, M. ’t Hart, K. Davids, K. Fatah-Black, L. Heerma van Voss, L. Lucassen en J. Touwen (red.), Wereldgeschiedenis van Nederland (Ambo Anthos/Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis), 27-32.
- Amkreutz, L. en A. Willemsen (red.), 2016. Vlijmscherp Verleden. Het zwaard als wapen en symbool, Leiden: Rijksmuseum van Oudheden.
- Amkreutz, L.W.S.W., F. Brounen, J. Deeben, R. Machiels en M.-F. van Oorsouw (red.), 2016. Vuursteen Verzameld, Amersfoort: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (diverse artikelen)
- Amkreutz, L.W.S.W., F. Haack, D. Hoffman & I. van Wijk (red.) 2016: Something out of the ordinary? Interpreting diversity in the Early Neolithic Linearbandkeramik and beyond, Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
- Dusseldorp, G.L. & L.W.S.W. Amkreutz, 2015. Foraging for Farmers. An evolutionary perspective on the process of Neolithisation in NW Europe – A case study from the Low Countries, Prähistorische Zeitschrift 90, 20-44.
- I. van Wijk, L. Amkreutz and P. van de Velde (red.) 2015. ‘Vergeten’ Bandkeramiek. Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland, Leiden: Sidestone Press.
- Amkreutz, L.W.S.W., 2013. Persistent Traditions. A long-term perspective on communities in the process of Neolithisation in the Lower Rhine area (5500-2500 cal BC), Leiden: Sidestone Press.
Luc Amkreutz
Belangrijke tentoonstellingen
- Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee (Leiden, 2021/reizend 2021-2024)
- Tempels van Malta (Leiden, 2021)
- Oud-Europa. Nieuw onderzoek naar een belangrijke collectie (Leiden, 2018-2020)
- Vlijmscherp verleden. Het zwaard als wapen en symbool (Leiden, 2016)
- IJstijd. Kindertentoonstelling over de ijstijd en menselijke bewoning (Leiden, 2014-2015)
- Bij nader inzien. Nieuw onderzoek naar oude opgravingen (Leiden, 2014)
- De eerste boeren. Over de bandkeramiek op de Zuid-Limburgse lössgronden (Leiden, 2012/Heerlen en Sittard, 2013-2014).
- 100.000 uur archeologie. Verzamelen op de Veluwe (Leiden, 2021/Ede en Lunteren, 2013-2014)
- Archeologie van Nederland. Vaste tentoonstelling (Leiden, 2011-nu)
Belangrijke lezingen en congressen
- 2021, Doggerland. Een verdwenen prehistorische wereld in de Noordzee. Spraakwater, Tongeren (digitaal).
- 2021, Megalithic Malta. Leiden, Rijksmuseum van Oudheden, ambassadors evening.
- 2021, Guided tour through the exhibition Doggerland. Lost world under the North sea, Leiden, Rijksmuseum van Oudheden.
- 2021, Guided tour through the exhibition Temples of Malta, Leiden, Rijksmuseum van Oudheden.
- 2021, Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee. Podcast Radio Horzelnest, Studium Generale, Leiden.
- 2020, Doggerland dynamics. Exploring the characteristics of human-environment interaction and adaptability in the Mesolithic of the North Sea area 9000-5000 cal BC. MESO-conference, Toulouse (digitaal).
- 2020, Even better than the real things? The role and appreciation of prehistoric and early historic replicas in the National Museum of Antiquities in Leiden. Historic replicas in north-west Europe: current research, future prospects. Stirling University Workshop, Stirling.
- 2019, Drowned Worlds. Sunken Hunting Grounds of the Mesolithic…and their repercussions. Steinzeitliche Grenzerfahrungen. Neolithische und mesolithische Parallelgesellschaften in der Nordeuropäischen Tiefebene, Hannover.
- 2019, Doggerland emerging. A survey of the archaeological potential of a vast prehistoric landscape, From the North Sea Lowlands to the Celtic Shelf Edge: Reconstructing interconnected environments for the past 500 kyrs, Quaternary Research Organisation/TNO International Conference, TNO, Utrecht.
- 2019, The Dutch masters? Art, decoration and ornaments in the Late Palaeolithic and Mesolithic of the Netherlands and Doggerland 13 000 – 5 000 BC (with Marcel Niekus) International & Interdisciplinary Conference “Mesolithic Art – Abstraction, Decoration, Messages”, Landesmuseum für Vorgeschichte/Landesamt für Denkmalpflege und Archäologie Sachsen-Anhalt, Halle, Germany.
- 2019, International Workshop: Workshop Ommerschans. Connecting hoards and giant swords in Bronze Age Europe: The Ommerschans sword and hoard, RMO, Leiden.
- 2019, Spectaculaire vondsten uit de Noordzee (with Marcel Niekus) en Van grondsporen…naar mesolithische keukens, Reuvensdagen, Apeldoorn.
- 2017, Every end has a start: the transformations of Neolithic societies and the emergence of new ethnic identities. Session co-organiser (met prof. Fontijn, drs. I. van Wijk en drs. Daniela Hoffman). EAA Meeting, Maastricht.
- 2013, Something out of the ordinary? Interpreting the diversity in the uniformity of the Early Neolithic Linearbandkeramik in Central and Western Europe. Session co-organiser (met drs. I. van Wijk and dr. F. Haack). EAA Meeting, Pilzen.
In de media
- 2022, Tussen Kunst en Kitsch Extra: een lanspunt uit de bronstijd, Avro/Tros online
- 2022, Tussen Kunst en Kitsch Extra: archeologische bodemvondsten. Avro/Tros
- 2022, Het verhaal van Nederland. NPO1
- 2021, De 21 mooiste wetenschapsbeelden. Volkskrant 24 december
- 2021, Neanderthaler Krijn. Oudste oer-Nederlander krijgt een gezicht. NOS, 6 september
- 2021, Das Atlantis Europas. Strandlaüfer entdecken die ewigen Jagdgründe der Doggerländer. Tagesspiegel, 12 mei
- 2021, Ons Atlantis. Een paradijs dat in de Noordzee verdween. NRC, 9 april
- 2021, Doggerland geeft verzonken schatten prijs. NPO1, Nieuwsweekend, Omroep Max, Hilversum
- 2021, Prehistory holds up a challenging mirror to us. Universiteit Leiden, 15 juli
- 2020, De prehistorie was niet zo wit als in de canon. Volkskrant, 28 juni
- 2020 (Andrew Curry) Lost world revealed by human, Neanderthal relics washed up on North Sea beaches (+ video), Science Magazine
Video’s
Bekijk de YouTube-video’s van het Rijksmuseum van Oudheden waarin Luc Amkreutz over de museumcollectie of tentoonstellingen vertelt.
Nevenwerkzaamheden
- Voorzitter Stichting archeologie/Steentijddag
- Onderzoeker Faculteit archeologie