Sieraden
In 1882 werd de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) verrijkt met een aantal fraaie Romeinse gouden sieraden die door werklieden waren gevonden in de buurt van fort Vechten bij Bunnik. De ‘eerstaanwezend ingenieur’ J. Boonacker stuurde ze in een doosje per Van Gend & Loos naar het museum op. Er zaten drie ringen in, ‘een compleet collier van palmetten in eenige stukken en nog vier andere stukjes, alles fijn goud, wegende te zamen vijf en vijftig grammen’.
Graf of schat?
Over de context van de vondst is vrijwel niets bekend. Of de stukken behoorden tot de inhoud van een graf of tot een schat blijft een raadsel. In het eerste geval zouden de sieraden aan de dode zijn meegegeven als persoonlijk bezit op zijn of haar reis naar het dodenrijk. In het laatste geval zouden ze inderhaast verstopt kunnen zijn in de grond om ze te behoeden voor naderend onheil, en niet meer zijn opgehaald.
Castellum bij Vechten
De vindplaats van het collier en de ringen (eerste afbeelding) wekt geen verwondering. Bij de aanleg van het fort Vechten in de jaren 1867-1870 waren er al veel vondsten uit de Romeinse tijd gedaan. Bovendien werd al sinds de middeleeuwen aangenomen dat er bij Vechten een Romeins castellum moest hebben gelegen. Inmiddels is dat ruimschoots bevestigd: bij Vechten heeft inderdaad een Romeins fort gelegen onder de naam Fectio.
Halsketting en ringen
De halsketting bestaat uit achtentwintig schakels die met elkaar verbonden zijn door een ingenieus haak- en oogsysteem. Elke schakel is versierd met een palmet (gestileerd palmblad), die van achteren in een dun plaatje goudblik is geponst. De palmet is een geliefd versieringsmotief in de oudheid. Van de ringen dragen er twee een steen. De derde is aan de buitenkant gefacetteerd. Bij een van de ringen steekt de steen boven de zetting uit. De steen, een kornalijn, is gegraveerd met de afbeelding van een anker met aan weerszijden een vis. Dit stuk wordt qua stijl gedateerd in 2de of 3de eeuw. Het type van de aan weerszijden opengewerkte ring wordt gedateerd in de 3de eeuw. De steen is zo zwaar beschadigd, dat er van de voorstelling niets meer over is. De datering van de derde ring en het collier is waarschijnlijk 3de eeuw.
Gouden flaconnetje
Gouden sieraden uit de Romeinse tijd die in Nederland worden gevonden, zijn zeldzaam en meestal afkomstig uit graven. Het gouden flaconnetje (tweede afbeelding) behoorde samen met kostbaar glas en andere voorwerpen tot de inhoud van een Romeins graf dat is gevonden in Heerlen. Het is een uniek voorwerp, waarvan nergens een vergelijkbaar exemplaar is aangetroffen.
Flesje van een vrouw
Het flaconnetje is versierd met gouddraad en gouden knopjes. Oorspronkelijk was het ingelegd met blauw email, waarvan de resten nog te zien zijn. Waarschijnlijk is het gebruikt om geparfumeerde olie in te bewaren en heeft het toebehoord aan een vrouw. Dat is gebleken uit een analyse van de crematieresten in het graf. Dergelijke kostbare grafgiften waren voorbehouden aan de allerrijksten van de Romeinse samenleving, met name aan de villabezitters in het zuidoosten van ons land. Het flesje is gedateerd in de 2de eeuw.
