Spiegels

Het is niet uitgesloten dat de Etrusken de vorm van hun spiegels hebben ontleend aan voorbeelden uit Egypte. De ronde gegraveerde Egyptische spiegels met los handvat lijken namelijk in veel opzichten op de bronzen Etruskische exemplaren uit de 6de eeuw v. Chr. Opmerkelijk is ook dat het Etruskische woord voor spiegel, malena, verwantschap vertoont met het Egyptische maa (‘zien’; het Egyptische woord voor spiegel is maoeher, het ‘zien van het gezicht’).

Handvat

De oudste Etruskische spiegels (ca. 550-400 v. Chr.) zijn vrijwel rond. Aan de onderkant zit een uitsteeksel dat diende om de schijf vast te zetten in een handvat van hout, been of ivoor, zoals bij het hier afgebeelde exemplaar uit de Etruskische stad Vulci. Vanaf ca. 400 v. Chr. vormde het handvat van de spiegel een geheel met de schijf. Het handvat eindigde vaak in een gestileerde kop van een hinde of een ram, een bekend onheil afwerend element in de Etruskische cultuur.

Boller

In de loop van de 4de eeuw v. Chr. werden de spiegels boller van vorm, waardoor het spiegelende oppervlak een vergrotend effect kreeg. De keerzijde was voorzien van een geïnciseerde voorstelling, meestal ontleend aan de Griekse mythologie. In inscripties zien we de namen van de afgebeelde goden en mythologische figuren.

Afbeeldingen

De spiegel was in de oudheid bij uitstek het attribuut van de vrouw. Het aantal liefdesscènes in de decoraties is groot, bijvoorbeeld tussen de liefdesgodin Turan (Aphrodite/Venus) en haar minnaar Atun (Adonis). Op de spiegels van het Rijksmuseum van Oudheden zijn veel voorstellingen te zien van Castor en Pollux, de zonen van Zeus, die op het hier afgebeelde exemplaar converseren met twee vrouwen, van wie er één geheel naakt is afgebeeld. Zij is waarschijnlijk Turan. De andere godin zou Menerva (Athena/Minerva), godin van het verstand, de vindingrijkheid en de wijsheid, kunnen zijn. De voorstelling wordt omgeven door een klimop- of lauwerband, een element dat ook voorkomt op Zuid-Italisch aardewerk uit dezelfde tijd.

1. De voorwerpen | Relevante voorwerpen