De hele familie op een gedenksteen
Tijdens het Middenrijk (1980-1760 v.Chr.) lieten de oude Egyptenaren zich steeds vaker met hun hele familie en soms ook met hun bedienden op gedenkstenen vereeuwigen. De opsomming van naaste familieleden en verre voorouders in inscripties diende een tweeledig doel. Je kon ermee aantonen dat je afkomstig was uit een oeroud, eerbiedwaardig geslacht. Bovendien bewees je je verwanten een grote dienst, want door hen te noemen en af te beelden zouden zij volgens het Egyptische geloof eeuwig blijven voortleven en op magische wijze meegenieten van de offers die voor de dode werden gebracht.
Belangrijke man
Op de gedenksteen van Sa-Isis en zijn familie (ca. 1850 v.Chr., 161 centimeter hoog) kunnen we zo’n genealogische compositie bewonderen. Sa-Isis was een belangrijk man. Hij noemt zich “Vorst en Graaf, Schatbewaarder van de koning van Beneden-Egypte. Unieke Vriend, Grote Opzichter.” Beneden-Egypte staat voor het noorden, daar waar de Nijl de Middellandse Zee begroet.
Wisselende kwaliteit
Het reliëfwerk op de steen is nogal routinematig aangebracht. De afbeeldingen bovenaan zijn mooi, maar dienen vooral als ornament. De onderste twee beeldvelden zijn van mindere kwaliteit. De lijnen van de figuren zijn trefzeker maar ondiep uitgesneden waardoor een tamelijk matte indruk ontstaat, een euvel dat door het geringe kleurcontrast nauwelijks wordt opgeheven. Daarentegen is de inscriptie van tien kolommen hiërogliefen bovenaan een toonbeeld van vakmanschap. De tekens, in verzonken reliëf, zijn heel precies uitgesneden. Hier en daar zijn nog sporen te zien van de blauwe kleurstof waarmee ze waren opgevuld.
Steen uit offerkapel
De hier afgebeelde gedenksteen stond niet in een graf, maar in een offerkapel in de buurt van de Osiris-tempel in Abydos. Daarmee eerde Sa-Isis de god Osiris en kon zijn familie meeprofiteren van de gunsten die de god als tegenprestatie aan de familie verleende.
Vier hoofdpersonen
In het midden rechts zit Sa-Isis voor een offertafel met broden, in gezelschap van zijn grootmoeder Meket (dochter van Satwosret). Links een identiek, maar gespiegeld tafereel met zijn vader Sameres (zoon van Hetep) en aan zijn zijde Sa-Isis moeder Isenperes (dochter van Meket). Twee meisjes zitten onder (in werkelijkheid naast) de stoelen van de mannen. Het is een typisch voorbeeld van hoe de Egyptenaren de realiteit weergaven: zonder perspectief. Een opvallend detail is de schenkvaas met frontaal weergegeven menskoppig deksel onder het tafelblad voor de knieën van Sa-Isis.
Midden en onderkant van de stèle
In de offerbede boven deze offermaaltijdscène worden de vier hoofdpersonen genoemd. In het midden staan aan weerszijden van een tafel met zes kruiken en andere offergaven negen personen, onder anderen drie broers en twee zussen van Sa-Isis. De onderkant van het beeldveld laat verschillende handelingen zien van het offer-ritueel voor zijn ziel. Een reciteer-priester, Montoehotep, brandt wierook en plengt water. Twee mannen ontleden een offerdier. Een harpspeler (linksboven) zingt een lied.
