In 1895 werd uit de Rijn bij Doorwerth een groot aantal bronzen sierschijven voor paardentuig opgevist, in de Romeinse tijd phalerae geheten. Ze dienden niet alleen voor de sier, maar hadden ook een praktische functie als riemverdeler.

Cavaleriepaarden

Sierschijven behoorden tot de standaarduitrusting van het, relatief kleine, Romeinse cavaleriepaard (schofthoogte circa 1,40 meter). We zien dat terug op grafstenen van ruiters uit de 1ste eeuw na Chr. die zijn teruggevonden in het Rijnland. Daarop staan afbeeldingen van opgetuigde cavaleriepaarden. We zien hoe het zadel met buik-, borst- en staartriemen op het paard is vastgemaakt en bekleed is met een lang afhangend dek. De riemen zijn versierd met schijven.

Bronzen schijf

Bij Doorwerth werd bij baggerwerkzaamheden een grote partij bronswerk gevonden, waaronder vijfentachtig sierschijven voor paardentuig. Daartoe behoort ook het hier afgebeelde exemplaar (50-100 na Chr., 17,5 centimeter lang). Het is een massief bronzen schijf, in de vorm gegoten en afgewerkt op een draaibank.

Verbindingsstuk

De voorkant is verzilverd en versierd met gegraveerde plantenmotiefjes, die zijn opgevuld met niëllo, een glasachtige pasta, die op veel plaatsen verdwenen is. Op de achterkant van de schijf zitten ogen waarmee het aanhangsel en de drie strips van het voorwerp verbonden zijn. Om een verbinding te maken tussen verschillende zadelriemen werd het uiteinde van elke riem vastgezet tussen een strip. De hier afgebeelde schijf bracht drie riemen samen, waarvan er één werd bevestigd door middel van een haak- en oogconstructie.

• Kijk voor (meer) afbeeldingen in de collectiezoeker op deze website