Potten en kannen uit Rijnland

De omgeving van Keulen (Badorf) en Koblenz (Mayen) herbergde in de Vroege Middeleeuwen (400-1000) belangrijke aardewerkcentra. Onder andere vanuit dit deel van het Rijnland werd in onze streken aardewerk geïmporteerd dat op de draaischijf was vervaardigd. Dat varieerde van potten met een smalle tuit tot amforen, en van bolle potten tot schalen, kommen en veldflessen.

Geïmporteerd aardewerk

Op de eerste afbeelding zien we drie voorbeelden van importaardewerk uit het Rijnland: links een Badorfpot, rechts een Tatinger kan en op de achtergrond een reliëfband-amfoor. Ze dateren uit de periode 750-850 en zijn onder andere ingevoerd via Tiel. De Badorfpot heeft een kenmerkende radstempelversiering. De Tatinger kan heeft een zwart oppervlak dat tijdens het bakken spontaan bij dit soort aardewerk ontstaat. In het plaatsje Tating in Sleeswijk-Holstein werd voor het eerst een exemplaar van dit soort kannen gevonden.

Luxe producten

Soms zijn de kannen voorzien van kruismotieven, al of niet opgevuld met tinfolie, maar er zijn ook andere motieven aangetroffen. De kannen werden vervaardigd vanaf de tweede helft van de achtste eeuw. Ze vormden een luxe- of statusproduct dat mogelijk alleen was weggelegd voor welgestelden. Het Badorfaardewerk is gemaakt van een fijn gemagerde klei die bij het bakken zowel wit als geel en roze kan worden. Vanaf de negende eeuw werden op de Badorfpotten naast de radstempelversiering ook rode verfstrepen aangebracht.

Kogelpot

Een veel voorkomende vorm van met de hand gemaakt aardewerk is de kogelpot, zoals het exemplaar uit Westerembden op de tweede afbeelding. Producten als deze zijn waarschijnlijk voor een deel geïmporteerd uit Noordwest-Duitsland.

Aanwijzingen

De soorten keramiek en afmetingen van het aardewerk leveren dikwijls aanwijzingen op voor de aard en handelscontacten van de nederzetting waar ze zijn gevonden. Dat geldt bijvoorbeeld voor Dorestad in de omgeving van Wijk bij Duurstede, een belangrijke handelspost in de achtste en negende eeuw, waar veel Rijnlands aardewerk is teruggevonden.

Nederland in de middeleeuwen | Relevante voorwerpen