Griffplattenschwert met versiering

Nederland prehistorie

Het betreft hier een kort Griffplattenschwert (Schauer 1971), waarbij de kling met typische plat wiebervormige doorsnede uitloopt in een rechthoekig uiteinde. Er zijn geen sporen van gaten of groeven voor klinknagels. Opvallend is dat het zwaard gebogen is en daardoor een L-vorm heeft. Dit is met grote kracht gebeurd en aan de patinering te zien waarschijnlijk oudtijds. Het is waarschijnlijk dat het zwaard daartoe opnieuw verhit is geworden. Verdere sporen op het zwaard laten zien dat er veel oneffenheden zijn ontstaan bij het gietproces en dat het zwaard nooit als zodanig is geslepen voor gebruik. Verder zijn er een aantal post-depositionele kenmerken, waaronder een serie beschadigingen op de middenrib en een verschil in patinering tussen beide zijden, die mogelijk recent zijn (het laatste waarschijnlijk als gevolg van reiniging). De patinering is van een zwart-donkergroene zweem met daaronder een goudkleur. Dit doet vermoeden dat het zwaard tenminste deels in natte (anaerobe) context gelegen heeft, iets dat mogelijk overeen komt met de geografische locatie. Bijzonder aan het zwaard en nog zonder eenduidige parallel is een versiering dor middel van kleine en grote puntjes en streepjes aan beide zijden. De kleine puntjes vormen aan weerszijden nabij het heft dubbele rijen die in drie van de vier gevallen naar de zijkant van het zwaard afbuigen. De dubbele rijen worden verbonden door streepjes. Aan een zijde zijn grotere puntjes te zien die hoger op de kling voorkomen. Een aantal daarvan vertoont een soort vulling. Het is onduidelijk wat deze voorstelt, mogelijk is het een oudtijds onderdeel van de versiering, mogelijk ook ontstaan door de reiniging of bodemprocessen. Opvallend aan het zwaard is dat het een experimenteerstuk lijkt. De afwezigheid van duidelijke symmetrie in de versiering en de niet-consistente wijze waarop deze is aangebracht, in combinatie met de oneffenheden in het gietproces en de beschadigingen (inclusief ombuiging) duiden erop dat dit stuk misschien in een vroege fase van zijn bestaan een ander doel gediend heeft, bijvoorbeeld als oefenstuk. Een later gebruik als haak is niet uit te sluiten als is het ook mogelijk dat de ombuiging rituele doeleinden diende. Van het zwaard is een volledige beschrijving gemaakt door dr. D. Fontijn.

Details

Afmetingen: L. 36,2-37,5 cm, B. 2,6-2,7 cm, D. 0,4-0,5 cm gew. 338 gr.
Materiaal: metaal ; brons
Periode: Midden-Bronstijd 1500-1000 v.Chr.
Vindplaats: Nederland, Utrecht, Bunnik, Werkhoven
Verwerving: aankoop 2012 april
Inventarisnummer: f 2012/4.1

Relevante topstukken

Alle topstukken