Mummievormige sarcofaag van Wahibreëmachet

Egypte en Nubië

In de periode tussen 700 en 500 v.Chr. kwamen in Egypte grote, van zwarte steen gemaakte sarcofagen in de mode, in plaats van houten mummiekisten. De sarcofaag van Wahibreëmachet is hiervan een mooi voorbeeld, gemaakt van massief basalt.

Wahibreëmachet betekent 'Wahibre is in de horizon'. De eigenaar van deze sarcofaag is daarmee vernoemd naar farao Psammetichus I (664-610 v. Chr.), die Wahibre als troonnaam had. Toch gaat achter deze Egyptische naam een volbloed Griek schuil: in de inscriptie op de rug worden de namen van zijn ouders genoemd: Alexikles en Zenodote. De koningen van de 26e dynastie gebruikten veel Griekse huurlingen in hun legers. Ook de vrijhaven Naukratis in de Nijldelta trok veel Griekse immigranten.

Wahibreëmachet kwam uit een Griekse immigrantenfamilie, maar de decoratie van de sarcofaag is door en door Egyptisch: een godenbaard, een strengenpruik, de hemelgodin Noet op de borst, de gevleugelde godinnen Isis en Nephthys, de Horuszonen en andere goden en demonen daaronder. Het is vreemd dat er geen titels van Wahibreëmachet op de sarcofaag staan, maar hij moet heel rijk geweest zijn. Ook de talrijke oesjebti's (grafbeeldjes van dienaren) van deze man laten zien dat hij volledig Egyptenaar was geworden.

Details

Inventarisnummer: AM 4-a
Afdeling: Egypte en Nubië
Objectnaam: sarcofaag
Materiaal: basalt
Afmetingen: 105 x 94 x 230 cm gew. kist 1884 kg, gew. dekseL. 1053 kg
Periode: Late Periode ; 26e dynastie 664-525 v.Chr.
Vindplaats: Egypte
Verwerving: aankoop 1829 januari

Literatuur

Leemans, Description raisonnée (1840) L 7 Boeser, Catalogus (1907) E.I.148 Monumens égyptiens III, 24, Pl.VIa-b Beschrijving van de Egyptische verzameling, VII, 2, Pl.VI-VII Lieblein, Namenwörterbuch, nr. 1238 Wiedemann, Ägyptische Geschichte, 645 H. Rasnke, Personennamen, I.73.3 M. Buhl, Late Egyptian anthropoid stone sarcophagi (Kopenhagen 1959), 33-34, fig. 7 A. Klasens, Egyptische kunst, pl. 50 A. Klasens/W.C. Braat, Artefact, pl. 69 H.D. Schneider/M.J. Raven, De Egyptische Oudheid (Den Haag 1981), nr. 126 M.J. Raven, Dodencultus (Amsterdam 1992), 59 nr. 22 S. Grallert, in: U. Höckmann/D. Kreikenbom (eds.), Naukratis (Möhnesee-Wamel 2001), 183-93 G. Vittmann, Ägypten und die Fremden (Mainz 2003), 203, 240 en Taf. 21 S. Grallert, in: S. Frede, Phönikischen anthropoiden Sarkophage, Nr. 6 100 topstukken van het RMO (Leiden 2009), 102-103 J. Spier/T. Potts/S.E. Cole (red.), Beyond the Nile (Los Angeles 2018), cat. 58, pp. 90-91 A. Villing, ZÄS 145 (2018), p. 174-186, https://doi.org/10.1515/zaes-2018-0016 Topstukken van het RMO, Leiden 2020, p. 64-65 L. Van Kruijssen, Wahibreemakhet, a Greek in Egypt? https://www.thingsthattalk.net/en/t/ttt:TWEybN


Heeft u extra informatie over dit voorwerp? Laat het ons weten.

Deeplink: https://hdl.handle.net/21.12126/828