Vergroot/download bestand

Camee - Gemma Constantiniana

Gesneden stenen
De camee beeldt de overwinning van keizer Constantijn uit over zijn rivaal Maxentius in 312 v.Chr. In de strijdwagen is keizer Constantijn uitgebeeld als Jupiter, met bliksemschicht in zijn rechterhand. Achter hem waarschijnlijk zijn moeder Helena, naast hem zijn echtgenote Fausta met in haar hand korenaar en papaverbol (zij symboliseert zo de godin Ceres). Beide dames wijzen naar Constantijns zoon Crispus, die als soldaat is aangekleed. De wagen wordt getrokken door twee galopperende centauren. Zij vertrappen Romeinse tegenstanders (tunica en lorica kuras wijzen daarop). Een van de centauren draagt een tropaeum, met daarin de wapenrusting van de verslagen tegenstanders. De godin Victoria komt aanvliegen met een lauwerkrans, die zij de keizer aanbiedt. De omgevallen wijnkrater onder de wagen wijst op de vaart in de hele voorstelling.

Details

Inventarisnummer: GS-11096
Afdeling: Gesneden stenen
Objectnaam: camee
Materiaal: sardonyx, 2 lagen; Kleur: wit/blauw; Vorm: rechthoekig, liggend; Bewerking: in vergulde en met stenen bezette 17e eeuwse zetting
Afmetingen: maximale breedte: 30 cm (incl. uitstekende bloemblaadjes op lijst) maximale hoogte: 22 cm (incl. uitstekend verbindingselement lijst) maximale dikte: ca. 3.6 cm, gewicht (incl. lijst): 3,027 kg NB: van de camee is in september 2021 een 3D scan gemaakt, die de exacte afmetingen weergeeft
Periode: Romeinse keizertijd 312-315 na Chr.
Vindplaats: onbekend
Verwerving: overdracht 2015 januari

Literatuur

Smith, R.R.R. 2021, Maiestas Serena: Roman Court Cameos and Early Imperial Poetry and Panegyric, cat. 32, ill. ; Topstukken van het RMO, Leiden 2020, p. 196-197 ; Henig, M., Roman gems in old collections and in modern archaeology, p. 17 Fig. 2. In: PALMA 14, 2017 ; Halbertsma, R.B., 2017: One More Note on the Constantinian Cameo in Leiden, BaBesch 92, 209-210. Stephenson, P., A note on the Constantinian Cameo, now in Leiden (BaBesch 90 (2015) p. 237-240 ; Halbertsma, R.B., Nulli tam laeti triumphi - Constantine's victory on a reworked cameo in Leiden (BaBesch 90 (2015) p. 221-235 ; Rome, de droom van keizer Constantijn (2015) p. 168-169 cat 53 ; Pracht & precisie, kleine meesterwerken in steen. RMO 2015, kaft, p. 54, afb. 71, p. 53, afb 70 ; Topstukken (2009) p. 34-35 ; Henig, M. e.a. 2006, Constantine the Great, York's Roman Emperor, p. 138-139, cat. 76 ; Kostbaar bezit (1995) p. 96-97 ; Van der Meulen, M. Corpus Rubenianum (1994), Part XXIII vol. II (text) p. 182-185, cat. 166, vol. III (plates) ill. 316-318 ; Bastet, F., Die grosse Kamee in Den Haag (BaBesch XLIII (1968) p. 2-22 ; Zadoks-Josephus Jitta, Imperial Messages in Agate II (BaBesch 61 (1966) p. 91-104 ; Möbius, H., Der grosse Stuttgarter Kameo, In: Schweizer Münzblätter, 16/1966 Heft 63, p. 119-120 ; Zadoks-Josephus Jitta, Imperial Messages in Agate I (BaBesch 39 (1964) p. 156-161 ; Der Jupiter-Kameo (1964), p.7 and Tafel VI ; Eigen Haard Nr. 47, 23 november 19??.; p. 750 ; De Dompierre de Chaufepié, H., Catalogue E p. 110 ; Mourik, B., Mercurius 1765, p. 38-42 ; Ebermayer, J.M., Thesaurus Gemmarum 1720, p. 42, Tab. XXVI ; Cuperus, G. 1683, Apotheosis vel consecratio Homeri, p. 203-220


Heeft u extra informatie over dit voorwerp? Laat het ons weten.

Deeplink: https://hdl.handle.net/21.12126/199587