Camee - Gemma Constantiniana
Gesneden stenenDeze grote, zeldzame halfedelsteen symboliseert de overwinning van Constantijn op zijn politieke rivaal Maxentius in 312 na Chr. Constantijn zit links op de wagen, vergezeld door zijn vrouw Fausta, zijn moeder Helena en zijn zoon Crispus, de beoogde troonopvolger. In zijn hand heeft hij een bliksemschicht, het teken van Jupiter. Van overwinningsgodin Victoria krijgt hij een krans aangeboden. De kar wordt voortgetrokken door centauren, die de soldaten van Maxentius vermorzelen. Aan boord van het VOC-schip Batavia werd deze rijkversierde camee in 1629 meegevoerd naar het Oosten, om daar verkocht te worden. Maar na schipbreuk en een lange reis keerde hij toch terug naar Amsterdam. De latere eigenaar Willem I plaatste de Gemma in het Koninklijk Munt- en Penningenkabinet, waarvan de collectie gesneden stenen sinds 2013 door het RMO wordt beheerd.
Details
Inventarisnummer: GS-11096
Afdeling: Gesneden stenen
Objectnaam: camee
Materiaal: sardonyx, 2 lagen; Kleur: wit/blauw; Vorm: rechthoekig, liggend; Bewerking: in vergulde en met stenen bezette 17e eeuwse zetting
Afmetingen: maximale breedte: 30 cm (incl. uitstekende bloemblaadjes op lijst)
maximale hoogte: 22 cm (incl. uitstekend verbindingselement lijst)
maximale dikte: ca. 3.6 cm, gewicht (incl. lijst): 3,027 kg
NB: van de camee is in september 2021 een 3D scan gemaakt, die de exacte afmetingen weergeeft
Periode: Romeinse keizertijd 312-315 na Chr.
Vindplaats: onbekend
Verwerving: overdracht 2015 januari
Literatuur
Smith, R.R.R. 2021, Maiestas Serena: Roman Court Cameos and Early Imperial Poetry and Panegyric, cat. 32, ill. ; Topstukken van het RMO, Leiden 2020, p. 196-197 ; Henig, M., Roman gems in old collections and in modern archaeology, p. 17 Fig. 2. In: PALMA 14, 2017 ; Halbertsma, R.B., 2017: One More Note on the Constantinian Cameo in Leiden, BaBesch 92, 209-210. Stephenson, P., A note on the Constantinian Cameo, now in Leiden (BaBesch 90 (2015) p. 237-240 ; Halbertsma, R.B., Nulli tam laeti triumphi - Constantine's victory on a reworked cameo in Leiden (BaBesch 90 (2015) p. 221-235 ; Rome, de droom van keizer Constantijn (2015) p. 168-169 cat 53 ; Pracht & precisie, kleine meesterwerken in steen. RMO 2015, kaft, p. 54, afb. 71, p. 53, afb 70 ; Topstukken (2009) p. 34-35 ; Henig, M. e.a. 2006, Constantine the Great, York's Roman Emperor, p. 138-139, cat. 76 ; Kostbaar bezit (1995) p. 96-97 ; Van der Meulen, M. Corpus Rubenianum (1994), Part XXIII vol. II (text) p. 182-185, cat. 166, vol. III (plates) ill. 316-318 ; Bastet, F., Die grosse Kamee in Den Haag (BaBesch XLIII (1968) p. 2-22 ; Zadoks-Josephus Jitta, Imperial Messages in Agate II (BaBesch 61 (1966) p. 91-104 ; Möbius, H., Der grosse Stuttgarter Kameo, In: Schweizer Münzblätter, 16/1966 Heft 63, p. 119-120 ; Zadoks-Josephus Jitta, Imperial Messages in Agate I (BaBesch 39 (1964) p. 156-161 ; Der Jupiter-Kameo (1964), p.7 and Tafel VI ; Eigen Haard Nr. 47, 23 november 19??.; p. 750 ; De Dompierre de Chaufepié, H., Catalogue E p. 110 ; Mourik, B., Mercurius 1765, p. 38-42 ; Ebermayer, J.M., Thesaurus Gemmarum 1720, p. 42, Tab. XXVI ; Cuperus, G. 1683, Apotheosis vel consecratio Homeri, p. 203-220
Heeft u extra informatie over dit voorwerp? Laat het ons weten.
Deeplink: https://hdl.handle.net/21.12126/199587
